به طور قطع یکی از سختترین کارهایی که در زندگی برای ما وجود دارد؛ فراگیری مجدد مهارتی است که پیش از آن بارها در موردش شنیدهایم و دربارهاش بحث کردهایم. در واقع این خود یک مهارت است که بتوانیم به طور صحیح به صحبت های دیگران، حتی اگر در ظاهر تکراری هستند گوش فرا دهیم.
گوش دادن فعال چیست؟
گوش دادن فعال و یا گوش دادن موثر مهارتِ یافتنِ معنای گفتار دیگران در ذهن خود میباشد.
توجه شود که در این تعریف، گوش دادن با شنیدن کاملاً متفاوت است. چراکه شنیدن صرفا یک فعالیت جسمی بوده و نیازی به یادگیری ندارد؛ چون دستگاه شنیداری هر کس به صورت کاملاً غیرارادی در اثر برخورد با هر صدا، تحریک می شود و شنیدن رخ می دهد.
اما گوش دادن، نوعی فعالیتِ ذهنی می باشد که نیازمند ادراک و یادگیری است؛ در این فعالیت، توجه و درک محتوای صوتی کاملاً لازم و ضروری است.
فواید گوش دادن چیست؟
گوش دادن میتواند کارکردهای زیر را داشته باشد:
- تمرکز بر پیامهای موجود در بیان سایرین
- درک کامل و برداشت مناسبِ منظور گوینده
- افزایش قدرت یادگیری
- انتقال حس بهتر به گوینده جهت ابراز آزادانه ی بیان خود
- ایجاد حس امنیت در گوینده و افزایش صادقانه در عنوان مسائل توسط او
- تقویت و بهبود ارتباط و تعامل با سایرین
- افزایش فهم مقصود متقابل و ازدیاد تفاهم بین ما و سایرین
- جلوگیری از هر گونه سوءتفاهم و اشتباه
- نشان دادن توجه به گوینده و ابراز علاقه، نگرانی و هر احساس متناسبی
- کمک به شناخت خود و افزایش خودآگاهی و دگرآگاهی
- بهبود روحیهی مشارکت در کارهای گروهی
در گوش دادن فعال چه مهارتهایی لازم است؟
مهارت توجه
یعنی دقت جسمی (با چشم، گوش و …) و غیر کلامی به گوینده و نشان دادن به که به طور کامل در حال گوش دادن به صحبتهای او هستیم.
مرتبط: مهارت های مشاهده: تعریف و مثال ها | چگونه می توانیم بهتر جزئیات گرا باشیم
چند راهکار
به عنوان مثال شما میتوانید در زمان گوش دادن به طرف مقابلتان، اندکی خود را به جلو مایل کرده و با حفظ مناسب فاصله از گوینده (نه خیلی زیاد و نه خیلی نزدیک)، در مقابل آن قرار بگیرید و با نگاه مستقیمی که در چهره ی او دارید، به او نشان دهید که بر روی صحبتهای او متمرکز شدهاید.
همچنین سعی کنید شنوندهای بی حس و خشک نباشید؛ با حرکات سادهی سر و بدن صحبت های گوینده را تایید کنید، اما توجه کنید که حرکات شما به گونه ای نباشد که بیشتر موجب حواس پرتی او شود.
همین طور در زمان صحبت طرف مقابلتان؛ به هیچ وجه با وسایل دم دستی خود نظیر کلید، سکه و … بازی نکنید که این هم موجب حواس پرتی وی میشود و هم امکان دارد او این را به نوعی توهین به خود تلقی کند.
مهارت انعکاسی
بازبیان مختصری از جملات گوینده به خود او میتواند هم نشان دهد که شما به درستی صحبت های او را شنیده اید و درک کرده اید و هم می تواند سوء تفاهمهای احتمالی در برداشت ها را از بین ببرد.
از این رو انعکاس و بازتاب گفتههای شنونده به خودش میتواند بر میزان درک متقابل و احساس دوستی و نزدیکی بیافزاید.
مرتبط: اهمیت بازخورد مثبت و نحوه ارائه آن به دیگران
تذکر
اما توجه کنید که این بازبیان نباید از حد اندک تجاوز کند؛ چراکه می تواند رشته ی کلام را برای طرف مقابل تان پاره کند، احساس ناخوشایندی را در وجود گوینده به وجود بیاورد و یا به نوعی موجب تحقیر او شود. پس برای این عمل، سعی کنید به جملات کوتاه، مختصر اما پرمغزی که کاملا برگرفته از گفته های طرف مقابلتان است اکتفا کنید.
همچنین در مواردی نیز میتوانید با تکرار مجدد جمله ی خود گوینده (چه بو صورت اخباری و به چه به صورت سوالی)، دقت خود نسبت به حرفهایش را نمایان کنید
مهارت پیگیری
در زمان هایی که طرف مقابل شما درگیر احساسی ناخوشایند همچون نگرانی یا هیجانزدگی است؛ بهتر است شما بدون توسط به اجبار و الزام، او را دعوت به صحبت کردن کنید.
مثلا با بیان جملات یا کلماتی نظیر: خیلی امروز سرحال به نظر نمیرسی! بعد چی شد! ادامه بده! من مشتاق شنیدنم و …. سعی کنید او را به صحبت کردن ترغیب کنید.
و یا با استفاده از کلماتِ کوتاه تشویقی مثل: درسته، خب!؟، بله، آهان و …. بر این ترغیب و تشویق بیافزایید.
احساس دیگران را درک کنید
توجه شود که غالبا احساس های منفی و سرکوب کننده ی صحبت در حالتها و رفتارها، چهره، تن صدا و … شخص مقابل شما نمایان است؛ و این شما هستید که باید با روئیت آنها، درک صحیحی از احساس او پیدا کنید.
مقالات مرتبط با مهارت شنوندگی:
- گوش دادن منفعل در مقابل فعال: تفاوت چیست؟
- چگونه مهارت های شنیداری خود را تقویت کنیم
- برای زندگی خود، مهارت گوش دادن فعال را کسب کنید
- ۶ راه برای غلبه بر موانع گوش دادن
- نحوه تمرین گوش دادن انعکاسی (با نکات و مثال ها)
- ۱۲ مهارت مهم مذاکره (با تعریف و نکات)
- مهارت های گوش دادن فعال برای برقراری ارتباط موفق
- برای ایجاد ارتباطی مؤثر، شنوندهی فعال باشید
- ۷ C ارتباط موثر (و چرا آنها مهم هستند)
- چگونه یک سخنرانی مخاطب محور ایجاد کنیم
2 پاسخ
تذکرات بجا
این موضوع شنوندگی فعالتون خیلی مطلب فوق العاده ای بود که خیلی از مشکلای من رو برام روشن کرد
بازم ازین مطالب عالی بنویسن