مقدمه:
یادگیری فعال به روشهای آموزشی اطلاق میشود که در آن دانشآموزان فعالیتهای شناختی و عملی متناسب با دروس درسی خود را انجام میدهند. در این روش، دانشآموزان در فرایند یادگیری واقعی شرکت میکنند، فعالیتهای عملی را انجام میدهند و تجربههای خود را با دیگران به اشتراک میگذارند. هدف اصلی روشهای یادگیری فعال، یادگیری مفهومی و ارتقای مهارتهای تفکری دانشآموزان است که تأثیر عمدهای در عملکرد تحصیلی آنها دارد.
مرتبط: اهداف آموزشی در مقابل اهداف شغلی: تفاوت چیست؟
پیشینه:
در طول سالهای گذشته، محققان و آموزشدهندگان اهمیت استفاده از روشهای یادگیری فعال را در بهبود عملکرد تحصیلی دانشآموزان تأکید کردهاند. این روشها کمک میکنند تا دانشآموزان عمق بهتری در موضوعات درسی پیدا کنند، به خوبی بتوانند مهارتها و مفاهیم یادگرفته شده را در مسائل واقعی استفاده کنند و انگیزه شان را برای یادگیری افزایش بدهند.
روشهای یادگیری فعال شامل مواردی مانند مشارکت گروهی، آزمایشهای عملی، مطالعه مستقل، پروژههای درسی و بازنمایی دانشآموزان میشود. این روشها به دانشآموزان امکان میدهد تا خود را بهتر بشناسند، مهارتهایتان را بهبود ببخشند و از اشتباهات خود در فرایند یادگیری یاد بگیرند.
مرتبط: تاثیر مشارکت خانواده در تحصیلات فرزندان
اثربخشی روشهای یادگیری فعال بر عملکرد تحصیلی:
تحقیقات نشان میدهند که روشهای یادگیری فعال تأثیر مثبت و قابل توجهی در عملکرد تحصیلی دانشآموزان دارند. در یک تحقیق، دانشآموزانی که از روشهای یادگیری فعال استفاده کردهاند، نتایج بهتری در آزمونها و تکالیف درسی داشتند و بهترین عملکرد را در کلاس از خود نشان دادند. روشهای یادگیری فعال به دانشآموزان اجازه میدهد تا به صورت عمیقتری در مفاهیم و مسائل درسی فهمیده و دانش خود را در موقعیتهای واقعی استفاده کنند.
مرتبط: مهارتهای زندگی و هوش هیجانی، مؤلفه های ضروری برای دانش آموزان
مزایا و معایب یادگیری فعال چیست؟
یادگیری فعال یک روش آموزشی است که شرکت کنندگان را در فرایند یادگیری فعال میکند و باعث مشارکت و مشارکت فعال شان در فرآیند یادگیری میشود. این روش مزایا و معایب خاص خود را دارد:
مزایا:
- مشارکت فعال: یادگیری فعال متوجه کردن دانشآموزان را از اینکه آنها مسئول مشارکت در فرآیند یادگیری خود هستند، میکند. این باعث میشود که دانشآموزان فعالیت بیشتری در کلاس داشته باشند و بهتر یاد بگیرند.
- نقد سازمان یافته: یادگیری فعال به دانشآموزان اجازه میدهد تا ایدهها و پرسشهای خود را به صورت سازمان یافته و نقد کنند. این باعث میشود که دانشآموزان بتوانند مهارتهای تفکر و تحلیلی خود را تقویت کنند.
- حل مشکلات: یادگیری فعال به دانشآموزان اجازه میدهد مهارتهای حل مسئله خود را تقویت کنند. آنها با تعامل و مشارکت فعال در فرآیند یادگیری، مهارتهای خود را در حل مسائل عملی تقویت میکنند.
معایب:
- نیاز به زمان: یادگیری فعال بیش از روشهای دیگر زمان بر است. زیرا نیاز به صرف زمان برای بررسی و بحث در مورد ایدهها و نتایج دارد.
- نیاز به آمادگی: برخی دانشآموزان ممکن است آمادگی کافی برای مشارکت فعال و مسئولیت پذیری در فرآیند یادگیری فعال را نداشته باشند. در این صورت، نتایج یادگیری ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.
- عدم تطبیق با همه موضوعات: یادگیری فعال نمیتواند برای تمام موضوعات و مهارتها مورد استفاده قرار گیرد. این روش به عنوان یک روش جایگزین برای روشهای دیگر یادگیری استفاده میشود و نمیتواند به تنهایی تمام نیازهای یادگیری را برآورده کند.
مرتبط: مزایای مدیتیشن برای دانش آموزان
بهرهوری روشهای یادگیری فعال:
استفاده از روشهای یادگیری فعال از برخی مزایا برخوردار است که میتوان آنها را در ادامه مطالب بررسی کرد:
تقویت مهارتهای تفکری:
روشهای یادگیری فعال به دانشآموزان امکان میدهد تا مهارتهای تفکری خود را بهبود بدهند و برطرف کنند. این مهارتها شامل توانایی حل مسئله، تحلیل و تفسیر اطلاعات، استدلال منطقی و خلاقیت است که به بروز رفتهترین روشها و راهحلهای ممکن برای حل مسئله کمک میکند.
دستیابی به یادگیری مفهومی عمیقتر:
روشهای یادگیری فعال به دانشآموزان کمک میکند تا مفاهیم و مسائل درسی را به صورت عمیقتری فهمیده و درک کنند. این باعث میشود تا دانشآموزان بتوانند بازنگری و تلفیق دانش خود را در موضوعات دیگر انجام دهند.
افزایش انگیزه و علاقه به یادگیری:
روشهای یادگیری فعال باعث افزایش انگیزه و علاقه دانشآموزان به یادگیری میشود. زیرا این روشها محیطی فعال و مشارکتی را برای دانشآموزان ایجاد میکنند که باعث میشود از همکاری در فرایند یادگیری لذت ببرند.
بهبود همکاری و ارتباطات اجتماعی:
در روشهای یادگیری فعال، دانشآموزان باید به صورت گروهی فعالیتهای خود را انجام دهند. این باعث میشود تا دانشآموزان بتوانند بهبود همکاری و ارتباطات اجتماعی خود را در محیط تحصیلی تقویت کنند.
تقویت مهارتهای عملی و کاربردی:
روشهای یادگیری فعال به دانشآموزان اجازه میدهد تا مهارتهای عملی و کاربردی خود را تقویت کنند. این روشها معمولاً شامل فعالیتهای عملی و تجربی میشوند که دانشآموزان را قادر به استفاده و به کارگیری مفاهیم و مهارتهای درسی در زندگی واقعی میکند.
ترغیب به خلاقیت و نوآوری:
روشهای یادگیری فعال از دانشآموزان خلاقیت و نوآوری در حل مسائل میطلبد. دانشآموزان با استفاده از این روشها به صورت حقیقی یا تجربی مسئلهها را حل کرده و راهحلهای جدید و خلاقانهای را پیدا میکنند.
بهبود تفکر انتقادی و ارزیابی:
بهرهبرداری از روشهای یادگیری فعال باعث میشود دانشآموزان تفکر انتقادیتری پیدا کنند و بتوانند اطلاعات را به صورت منصفانه و کامل بررسی کنند. همچنین، این روشها به دانشآموزان اجازه میدهند تا بتوانند مطالب و ایدهها را ارزیابی کرده و نتایج و فرآیندهای یادگیری خود را بهبود بخشند.
تقویت حافظه و تمرکز:
استفاده از روشهای یادگیری فعال باعث تقویت حافظه و تمرکز دانشآموزان میشود. این روشها طبقهبندی و سازماندهی مفاهیم و اطلاعات را از طریق فعالیتهای جسمی و ذهنی میسازند که به حفظ و بازخوانی اطلاعات کمک میکند.
مرتبط: آموزش تحصیلی صحیح به کودکان، با میانهروی میسر میشود
نتیجهگیری:
روشهای یادگیری فعال، نقش مهمی در بهبود عملکرد تحصیلی دانشآموزان دارند. این روشها باعث تعامل بیشتر دانشآموزان با محتوا و مفاهیم درسی شده، تواناییهای تفکری و مشارکتی شان را تقویت میکنند و به دانشآموزان کمک میکنند تا مطالب را به صورت عمیقتری فهمیده و در مواقع دیگر از آن استفاده کنند. استفاده از روشهای یادگیری فعال میتواند بهبودی قابل توجهی در عملکرد تحصیلی دانشآموزان به همراه داشته و آینده تحصیلی آنها را تحت الشعاع قرار دهد.