نقش بازی های رایانه ای در تربیت فرزند (+ اینفوگرافیک)

وقتی کودک شما به سنّ رشد و نزدیکی به بزرگسالی و جدایی از خانواده می‏‌رسد، باید با فاصله گرفتن از تخیّلات کودکانه، هر چه زودتر با واقعیت‌‏ها اُنس بیشتری بگیرد؛ امّا کودکانی که با بازی‌های رنگارنگ و متنوع کامپیوتری (رایانه‌ای، موبایلی و …) گرفتار سلطان مقتدر و جباری به نام خیال شده‌اند، قادر نخواهند بود به این راحتی از قید و بند خیال رها شوند و به وسیله‌ی تفکّر با عالم واقعیت و حقیقی، اُنس بگیرند.

و این روزها بسیاری از فرزندان (اعم از کودکان و نوجوانان)، اوقات فراغت خود را با کامپیوتر و دنیای مجازی می‌گذرانند. به همین دلیل روز به روز نیز بر تعداد بازی‌های کامپیوتری و گسترش محیط‌های مجازی افزوده می‌شود؛ تا جایی که امروزه صنعت بازی‌های کامپیوتری جایگاه بسیار مهمی در حوزه‌ی اقتصاد و درآمد‌زایی به خود اختصاص داده است.

و امروزه بازی‌های کامپیوتری پس از تماشای تلویزیون، دومین فعالیتی به شمار می‌رود که اوقات فراغت کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص داده است؛ چرا که این نوع بازی‌ها بچه‌ها را وارد دنیایی می‌کنند که در ظاهر اختیارش خیلی بهتر از دنیای واقعی در دست آنها است (هر چند در واقعیت، این اصلا صحیح نیست) و به همین دلیل کودکان از این بازی‌ها لذت فراوانی می‌برند.

در عصر حال حاضر، با پیشرفت فناوری و افزایش استفاده از کامپیوتر و اینترنت، بازی های کامپیوتری به یکی از محبوب ترین فعالیت های آنلاین برای همه سنین تبدیل شده اند. بازی های کامپیوتری در دنیای امروز برای کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان جذابیت خاصی دارند. بازی های کامپیوتری از یک سو می‌توانند به عنوان یک فعالیت سرگرم کننده و آموزنده برای کودکان باشند، اما از سوی دیگر، ممکن است باعث شده وقت بسیاری از زندگی کودکان را صرف بازی های کامپیوتری کنند و باعث کاهش فعالیت های فیزیکی آنها شوند. در این مقاله، به بررسی تأثیر بازی های کامپیوتری بر کودکان و نوجوانان پرداخته می‌شود. بررسی های انجام شده نشان می دهد که بازی های کامپیوتری می توانند به عنوان یک ابزار آموزشی و تفریحی مؤثر برای کودکان و نوجوانان باشند، اما در عین حال، استفاده بیش از حد از این بازی ها می‌تواند منجر به اثرات منفی بر روی سلامتی کودکان شود. برای جلوگیری از این اثرات منفی، می توان به عنوان والدین و مربیان، بهترین روش های استفاده از بازی های کامپیوتری را برای کودکان خود یاد داده و در محیط خانواده، محدودیت هایی برای بازی های کامپیوتری در نظر گرفت. با توجه به این که استفاده از بازی های کامپیوتری در حال افزایش است، بسیار مهم است که ما بتوانیم محدودیت های مناسبی را برای استفاده از آنها در نظر بگیریم تا کودکان و نوجوانان ما از صحت فیزیکی و روانی خود مراقبت کنند.

والدین و توجه به موضوع بازی‌های رایانه‌ای

از همین رو است که شما والدین عزیز باید توجّه بسیار جدی و زیادی به این موضوع داشته باشید آثار و نتایجی که با تقویت خیال به دنبالش هستید، صرفا با تقویت عقل و خرد (به عنوان نقطه‌ی مقابل وهم و خیال) به دست می‌‏آید.

در همین راستا امام صادق نیز فرمود: عقل ستون انسانیت می‌باشد. از عقل، زیرکی, فهم؛ حفظ و دانش بر می‌‏خیزد. با عقل، انسان به کمال می‌‏رسد. عقل، راهنمای انسان، بینایی‏ بخش و کلید کارهای او است.

پس حتما و حتما نقش بازی‌های کامپیوتری را در تربیت فرزندان خود مدنظر قرار دهید و توجه ویژه به مسائل یاد شده نیز فراموش نشود.

مرتبط: خطرات بازی های کامپیوتری بر فرزندانتان را جدی بگیرید

مزیت‌ها و ویژگی‌های مثبت بازی‌های کامپیوتری

منظور از بازی‌های کامپیوتری که در رشد و توسعه‌ی قوه خلاقیت فرزندان مفید می‌باشد بازی‌های استاندارد است.

به طور معمول بازی‌های کامپیوتری دسته جمعی، کمتر مساله ساز می‌باشد و این بازی‌ها به طور معمول زمانی مخرب و مضر هستند که فرزند به تنهایی جهت ساعات طولانی غرق آن شود.

از مزیت‌های این نوع بازی‌ها می شود به هماهنگی چشم و دست و پرورش عضلات ظریف فرزند و افزایش یادگیری و فراگیری آسان و کمک در یادگیری و فراگیری بعضی از مهارت‌ها اشاره نمود.

دانلود کتاب: راهنمایی برای ارتباط موثر والدین با فرزندان فرمت: pdf حجم: ۱.۲۷ مگابایت تعداد صفحات: ۱۶۰ صفحه این کتاب به بررسی روابط والدین با فرزندان در دوره بلوغ پرداخته و راهکارهایی برای بهبود این روابط ارائه می‌دهد. الان دانلود کنید!

آسیب‌های بازی‌های کامپیوتری

به طور معمول تاثیرات این نوع بازی‌ها در سه گروه اثرات جسمانی، رفتاری و اجتماعی قابل بررسی می‌باشد:

آسیب‌های جسمانی بازی‌های رایانه‌ای

فعالیت فیزیکی و تعاملات اجتماعی جهت سلامت و خلاقیت فرزند ضروری است. در حالی که اگر فرزند مدت زمان زیادی را در مقابل صفحه‌ی کامپیوتر یا تلویزیون بگذراند، او را از ورزش و سایر فعالیت‌هایی که جهت تکامل جسمی و حتی روحی وی مفید می‌باشد بی‌بهره می‌کند.

تغییر سبک فعالیت‌های بازی نوجوان از ایستاده و متحرک به نشسته و سکون یکی از ویژگی‌های انجام بازی‌های کامپیوتری می‌باشد که پیامدهای زیانبار جسمانی و روانی بسیار به همراه دارد. چاقی، انباشت چربی، درد ستون فقرات، عوارض بینایی و آسیب‌های دست و پا از اثرات سوء نشستن‌های طولانی مدت در نوجوانان است.

مرتبط: تاثیر بازی های ویدئویی بر مغز کودکان ما

آسیب‌های رفتاری بازی‌های رایانه‌ای

۱. ترویج خشونت

مهمترین مشخصه بازی‌های کامپیوتری حالت جنگی اکثر آنها است. در حقیقت خشونت مهم‌ترین محرکه‌ای می‌باشد که در طراحی جدیدترین و جذاب‌ترین بازی‌های کامپیوتری به حد افراط از آن بهره‌برداری می‌شود، به طوری که در بعضی از آنها کشتار بیشتر، امتیاز بیشتری دارد.

۲. خستگی ذهنی

هیجان این بازی‌ها موجب جذب فرزندان شده تا ساعتها بدون احساس گذر زمان در آن غرق شوند و بعضی از آنها به این بازی‌ها نیاز روانی پیدا می‌کنند.

هنگامی که فرزند مشغول بازی کامپیوتری می‌باشد مرور زمان را نمی‌فهمد، اما وقتی از فضای بازی بیرون می‌آید کاملا متوجه مرور زمان شده و به شدت کم حوصله می‌گردد. همین طور به علت آنکه انرژی خود را صرف بازی می‌کند با ذهنی خسته دست از بازی می‌کشد.

۳. خیالبافی و ایجاد شخصیت دوگانه

رشد خیالبافی و قرار گرفتن در دنیای مجازی موجب می‌شود تا نوجوان در تضاد با شخصیت واقعی خویش قرار گیرد و از آنجایی که شناخت کاملی از هویت واقعی خود ندارد، این نوع حرکت متناوب از دنیای حقیقی به دنیای مجازی و بالعکس ایجاد حالت شخصیت دوگانه را در نوجوان تقویت می‌نماید

۴. آموزش ناصحیح مسائل جنسی

یکی از مضامین مورد بهره‌برداری در این بازی‌ها، بهره‌برداری از جذابیت‌های جنسی و رفتارهای جنسی می‌باشد. مثل فیلم‌های نبرد تن به تن دختران نیمه برهنه، رقص و موسیقی غربی و روابط نامشروع.

وقتی فرزند در بازی‌های کامپیوتری به صورت مداوم با لذت جنسی مواجه می‌شود بسیاری از لذتهای سایر جهت او رنگ می‌بازد. این لذتها موجب می‌شود که فرزند دچار بلوغ زودرس شود.

مطالب مرتبط: تاثیرات مثبت و منفی بازی های ویدیویی – راهنما

آسیب‌های اجتماعی بازی‌های رایانه‌ای

۱. انزوا طلبی

بهره‌برداری از کامپیوتر به این دلیل که فعالیت زمان بر و وقت‌گیری می‌باشد قادر است تعامل افراد جامعه را کاهش دهد.
اگرچه بعضی بیان داشته‌اند که بازی‌های کامپیوتری موجب انزوای اجتماعی نمی‌گردند، ولی تحقیقات سایر حاکی از آن می‌باشد که این بازی‌ها نه تنها سبب انزوا می‌شوند بلکه میزان نوع دوستی را کاهش داده و ارزش‌های مبتنی بر همکاری و همیاری را بی‌رنگ می‌سازند.

اگرچه بعضی بیان داشته‌اند که بازی‌های کامپیوتری موجب انزوای اجتماعی نمی‌گردند، ولی تحقیقات سایر حاکی از آن می‌باشد که این بازی‌ها نه تنها سبب انزوا می‌شوند بلکه میزان نوع دوستی را کاهش داده و ارزش‌های مبتنی بر همکاری و همیاری را بی‌رنگ می‌سازند.

۲. تقویت میل به تنوع طلبی

یکی از دلایل خستگی فرزندان کامپیوتری از محیط زندگی، یکنواختی این محیط جهت آنهاست. فرزند وقتی با بازی‌های کامپیوتری تا این اندازه تنوع طلب تربیت می‌شود، در سنین بزرگسالی نیز تنها با پاسخگویی افراطی به میل تنوع طلبی، احساس آرامش می‌کند.

۳. کمرنگ شدن روابط خانوادگی

جاذبه سحر آمیز کامپیوتر و بازی‌های کامپیوتری یکی از علل کاهش روابط خانوادگی است. فرزندان کامپیوتری ارتباط بسیار کمی با والدین و اعضای سایر خانواده دارند. این کم شدن ارتباط موجب می‌شود تعلق عاطفی آنها به خانواده کم شود. کم شدن تعلق عاطفی به خانواده ، آسیب‌های بسیار زیادی دارد.

۴. از خود بیگانگی فرهنگی

در میان انبوه بازی‌های کامپیوتری ، بازیهایی هستند که در آن مسائل اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشورهای مسلمان به ویژه ایران مورد توهین قرار می‌گیرد. در واقع بازیهایی که بر اساس فرهنگ غیر ایرانی ساخته شده می‌باشد می‌توانند به نوعی به تهاجم فرهنگی هم تبدیل شوند.

در این نوع بازی‌ها فرزند دچار از خود بیگانگی می‌شود و مانند آنها می‌اندیشد. آنچه جهت فرزند در این بازی‌ها مهم می‌باشد این می‌باشد که دشمن را از بین ببرد و فرقی نمی‌کند دشمن چه کسی باشد.

نباید فراموش کرد که موضوع اصلی بعضی از بازی‌های موجود در بازار صرفا سبک زندگی است. در بعضی از این بازی‌ها یک خانواده کامل وجود دارد، اما به سبک غربی زندگی می‌کنند. مناسبات میان پدر و مادر با هم و با فرزندان، رابطه‌ی فرزندان با یک سایر و دوستانشان، همه بر اساس شیوه زندگی غربی است.

۵. معنویت زدایی

بهره‌برداری از نمادهای صوتی و تصویری ضدمعنوی، جهت معرفی وارونه‌ی مسائل معنوی (اعم از معنویات دینی و غیر آن)، فراوان در بازی‌های کامپیوتری رواج دارد. کاربر پس از اینکه مدتی سرگرم این بازی‌ها می‌شود، با شنیدن صداهای مذهبی یا دیدن نمادهای دینی و …، ناخودآگاه به یاد آن دسته از بازی‌هایی می‌افتد که در آن‌ها این صداها یا نمادها با ترور و خشونت همراه بوده است. در بعضی از این بازی‌ها دین به عنوان یک ابزار جهت کشور گشایی معرفی می‌شود.

منابع اینفوگرافیک های فوق: گرداب

همچنین بخوانید: سرگرمی های بهتر برای فراغت: چگونه از سرگرمی های خود لذت ببریم و به سلامتی خود اهمیت بدهیم؟