۱۸ مدل برنامه ریزی استراتژیک (به علاوه تعریف و نکات)

برای ایجاد برنامه‌های متفکرانه‌تر و مفیدتر، مدیران ممکن است از ابزارها یا مدل‌های برنامه‌ریزی استراتژیک برای هدایت تصمیمات و فرآیندهای خود استفاده کنند. استفاده از یک مدل برنامه ریزی استراتژیک می تواند به سرپرستان کمک کند تا انتظارات روشنی داشته باشند، استراتژی ها را با سرعت بیشتری توسعه دهند و بهتر برای برنامه ریزی یا مدیریت پروژه ها آماده شوند. دانستن بیشتر در مورد انواع مختلف مدل های برنامه ریزی استراتژیک ممکن است به شما این امکان را بدهد که بهترین مدل را برای نیازهای فعلی خود انتخاب کنید.

در این مقاله از ایوسی، مدل‌های برنامه‌ریزی استراتژیک و ۱۸ مدل مختلف را که ممکن است برای شرکت شما مفید باشد، مورد بحث قرار می‌دهیم و نکاتی را برای استفاده مؤثرتر از این مدل‌ها ارائه می‌کنیم.

مدل های برنامه ریزی استراتژیک چیست؟

مدل ها یا ابزارهای برنامه ریزی استراتژیک، ساختارهای برنامه ریزی آماده شده ای هستند که شما را از طریق ایجاد برنامه های اقدام، استراتژی ها و طرح های پروژه راهنمایی می کنند. این مدل‌ها به مدیران روش‌های فرمول‌بندی شده‌ای برای ایجاد برنامه‌ها به روش‌های خاص می‌دهند، اما شما همچنین می‌توانید این مدل‌ها را متناسب با نیازهای شرکت خود تغییر دهید.

بسیاری از شرکت‌های بزرگ، مدل‌های برنامه‌ریزی را معرفی می‌کنند تا به مدیران خود ساختاری منسجم‌تر برای ایجاد استراتژی‌ها و اهداف بدهند، که می‌تواند عملیات کسب‌وکار را در بخش‌ها سازگارتر کند. انواع مختلفی از ابزارهای برنامه ریزی استراتژیک وجود دارد که می توانید از میان آنها تقریباً هر نیاز تجاری را برآورده کنید و هر یک روش خاص خود را برای برنامه ریزی و آماده سازی برای پروژه ها دارد.

مطالب مرتبط:  راهنمای نهایی برنامه ریزی استراتژیک

۹ نوع مدل برنامه ریزی استراتژیک

در اینجا چند نمونه از مدل های برنامه ریزی استراتژیک آورده شده است تا به شما در درک گزینه های موجود کمک کند:

۱. برنامه ریزی هوشین

مدل برنامه ریزی هوشین شامل یک رویکرد از بالا به پایین برای ایجاد و بررسی چند هدف در یک زمان است. ابتدا، مدیریت ارشد اهداف شرکت را تعیین می کند و برنامه هایی را ایجاد می کند. سپس آنها این اهداف و برنامه ها را از طریق سطوح مختلف شرکت خود ارسال می کنند تا از کارکنان در هر بخش و نقشی بازخورد دریافت کنند. افرادی که از روش برنامه ریزی هوشین استفاده می کنند از ارسال اهداف از طریق شرکت به عنوان “کاچ بال” یاد می کنند زیرا کارمندان و مدیریت اساساً اهداف را تا زمانی که به توافق برسند به عقب و جلو پرتاب می کنند.

این مدل همچنین شامل بررسی‌های منظم ماهانه، فصلی و سالانه رویه‌های موجود می‌شود، بنابراین می‌توانید به طور مکرر تغییراتی ایجاد کرده و استراتژی‌ها را تطبیق دهید.

مطالب مرتبط:  راهنمای کامل هوشین کانری (با تعریف و چگونگی)

۲. اهداف و نتایج کلیدی (OKRs)

روش برنامه ریزی استراتژیک اهداف و نتایج کلیدی یا OKR از یک رویکرد از پایین به بالا برای تعیین اهداف و اندازه گیری نتایج کلیدی استفاده می کند که از سطح کارمند شروع می شود و به سمت مدیریت بالاتر می رود. اهداف به اهدافی اشاره دارد که یک شرکت یا فرد می‌خواهد به آنها برسد، و اکثر مدیران سه تا پنج مورد از آنها را طی بررسی‌های فصلی انتخاب می‌کنند یا تطبیق می‌دهند. نتایج کلیدی این است که چگونه پیشرفت یک شرکت یا فرد را برای رسیدن به هر هدف اندازه گیری می کنید. این روش فردی اندازه گیری نتایج و اهداف به شما امکان می دهد هنگام برنامه ریزی در محل کار خود انعطاف پذیری خود را حفظ کنید.

مطالب مرتبط:  هرم برنامه ریزی استراتژیک چیست؟ (با مزایا)

۳. تجزیه و تحلیل SWOT

تجزیه و تحلیل SWOT نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای یک شرکت را برای کمک به مدیریت در درک موقعیت استراتژیک سازمان اندازه گیری می کند. برنامه ریزی با استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT شرکت به شما امکان می دهد برنامه های تجاری رقابتی تهیه کنید که عملکرد شرکت شما و تغییرات بازار را در هنگام تصمیم گیری در نظر بگیرند. این برای تعیین اینکه شرکت شما چه کاری را به خوبی انجام می دهد و چگونه می تواند خود را از رقبا متمایز کند مفید است. در حالی که می توانید از تجزیه و تحلیل SWOT برای تعیین اهداف برای کارکنان فردی استفاده کنید، این مدل اغلب برای اهداف تجاری و اهداف بخش کل شرکت مفیدتر است.

مطالب مرتبط:  نحوه انجام تجزیه و تحلیل SWOT (با مراحل، نکات و مثال)

۴. پنج نیروی پورتر

یکی دیگر از ابزارهای برنامه ریزی استراتژیک برای تعیین مزیت های رقابتی شما، نیروهای پنج پورتر است که پنج حوزه مختلف عملیات تجاری و رقابت در بازار را بررسی می کند. این نیروها شامل رقابتی است که ممکن است در صنعت خود با آن روبرو شوید، پتانسیل رقبای جدید، قدرت تامین کنندگان، قدرت مشتریان و تهدید محصولاتی که مشتریان می توانند جایگزین محصولات شما شوند.

با بررسی این عوامل در رابطه با شرکت خود، می توانید اهدافی را ایجاد کنید که به نگرانی ها در این زمینه ها رسیدگی می کند و به شما کمک می کند در بازار خود موضع دفاعی بگیرید. اغلب، این به معنای ارزیابی ریسک ها و ایجاد اهداف برای کاهش چالش های بالقوه برای کسب و کار شما است.

۵. مدل تراز

مدل همسویی بر ادغام عملیات داخلی با اهداف تجاری برای افزایش موفقیت عملیات شرکت شما از درون متمرکز است. به جای بررسی رقبا یا روندهای بازار، ممکن است اهدافی را برای شرکت خود تعریف کنید و بررسی کنید که چگونه فرآیندهای داخلی شما می تواند با آن اهداف هماهنگ باشد. شما ممکن است فرآیندها را تغییر دهید و دپارتمان ها را برای کمک به دستیابی به این اهداف کارآمدتر تغییر دهید، که عملیات داخلی شرکت شما را با اهداف تجاری آن هماهنگ می کند. با استفاده از مدل هم ترازی، می توانید اطمینان حاصل کنید که عملکرد کل شرکت شما با اهدافی که می خواهید به آن دست یابید مطابقت دارد.

مرتبط: تحلیل استراتژیک: تعریف، انواع و فرآیندها

۶. کارت امتیازی متوازن

مدل برنامه ریزی استراتژیک کارت امتیازی متوازن چهار عامل تعیین کننده موفقیت عملکرد شرکت را اندازه گیری می کند که عبارتند از نظرات مشتریان، بهبود فرآیندهای داخلی، تطبیق ظرفیت سازمانی و پتانسیل مالی. سپس می‌توانید با استفاده از نرم‌افزار صفحه‌گسترده یا برنامه‌های برنامه‌ریزی استراتژیک یک کارت امتیازی ایجاد کنید که به شما امکان می‌دهد اهداف، اقدامات و اقداماتی را که می‌خواهید برای هر عامل انجام دهید تعیین کنید. به عنوان مثال، ممکن است هدفی برای افزایش پیشنهادات محصول به مشتریان داشته باشید، که این هدف را با تعداد محصولات موجود اندازه گیری می کنید و سعی می کنید با اقداماتی مانند توسعه ایده های محصول جدید، آن را افزایش دهید.

این ابزار برنامه‌ریزی می‌تواند برای ارجاع متقابل بسیاری از عوامل عملکرد شرکت شما برای تعیین اینکه کدام اهداف به بیشترین اولویت نیاز دارند و ابتکارات فعلی شما چگونه عمل می‌کنند مفید باشد.

مطالب مرتبط:  راهنمای ۴ دیدگاه کارت امتیازی متوازن (BSC)

۷. استراتژی اقیانوس آبی

استراتژی اقیانوس آبی شامل برنامه ریزی تهاجمی برای یافتن جایگاهی در بازار و پیشی گرفتن از آن قبل از ورود رقبا با محصولات مشابه است. به جای تلاش برای موفقیت در یک بازار موجود یا یک اقیانوس قرمز، ممکن است از این استراتژی برای یافتن یک بازار اقیانوس آبی استفاده کنید، به این معنی که رقابت و در دسترس بودن کمی برای رشد دارد. اهدافی که برای این نوع استراتژی ایجاد می‌کنید معمولاً نوآورانه‌تر هستند و ممکن است نیاز به تفکر سریع برای جلوتر از رقبای بالقوه علاقه‌مند داشته باشند، که برای شرکت‌هایی با ایده‌های جدید و تغییرات در محصولات موجود مفید است.

مطالب مرتبط:  برنامه ریزی عملیاتی در مقابل برنامه ریزی استراتژیک: تعاریف و تفاوت ها

۸. برنامه ریزی استراتژیک مبتنی بر موضوع

هنگامی که از برنامه ریزی استراتژیک مبتنی بر موضوع استفاده می کنید، معمولاً قبل از اجرای یک مدل برنامه ریزی پیچیده تر، ابتدا به حوزه های مشکل در شرکت خود می پردازید. اولین قدم، در این مورد، ایجاد یک پایه محکم برای سایر ابزارهای برنامه ریزی استراتژیک و در عین حال اطمینان از موفقیت شرکت شما است. اغلب، این به معنای بررسی رویه‌ها و عملیات شرکت شما در یک دوره زمانی است، سپس مشکلات را با بالاترین اولویت برای محل کار خود تعریف کنید. سپس برنامه‌هایی برای رسیدگی به این مسائل ایجاد می‌کنید و اهدافی را که می‌توانید اندازه‌گیری کنید تا تعیین کنید که چه زمانی مشکلات را با موفقیت حل کرده‌اید، تعریف کنید.

مطالب مرتبط:  تغییر استراتژیک: تعریف، مراحل و مثال ها

۹. تجزیه و تحلیل PEST یا PESTLE

تجزیه و تحلیل PEST یا PESTLE موضع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناوری و گاهی اوقات حقوقی و زیست محیطی یک سازمان را بررسی می کند. شما می توانید از این نوع مدل برنامه ریزی برای بررسی عوامل خارجی در بازار خود استفاده کنید تا عملیات داخلی و رویه هایی که کارکنان شما در آن شرکت می کنند. سطوح و زوایا، که برای تعیین چگونگی بهبود و آنچه که در حال حاضر به خوبی انجام می دهید مفید است.

مطالب مرتبط:  تجزیه و تحلیل PESTLE چیست؟ عوامل، مثال ها و موارد استفاده

۹ مدل برنامه ریزی استراتژیک اضافی

در اینجا ۹ مدل برنامه ریزی استراتژیک دیگر وجود دارد که ممکن است در سازمان خود استفاده کنید:

1. مدل سناریو: یک مدل سناریو به مدیران کمک می کند تا در نظر بگیرند که چگونه عوامل خارجی، مانند مقررات دولتی یا تدارکات زنجیره تامین، ممکن است بر کسب و کار آنها تأثیر بگذارد.

2. مدل تئوری تغییر: با مدل تئوری تغییر (TOC)، سرپرستان با تعیین جاه طلبی های بلندمدت خود شروع می کنند. با استفاده از این مدل، مدیران می توانند برای ارزیابی استراتژی های کوتاه مدت و تغییراتی که ممکن است برای دستیابی به اهداف نهایی خود استفاده کنند، به عقب کار کنند.

3. ماتریس Ansoff: ماتریس Ansoff ابزاری عالی برای کسب و کارهایی است که به دنبال فرصت های جدید هستند. ماتریس Ansoff می تواند به سرپرستان کمک کند تا پتانسیل رشد سازمان خود را در رابطه با نفوذ بازار، توسعه محصول، توسعه بازار و تنوع ارزیابی کنند.

4. مدل ۷s: با مدل ۷s، سازمان ها می توانند عوامل داخلی مختلف را در رابطه با استراتژی های فعلی خود ارزیابی کنند. این هفت عامل درونی شامل ساختار، کارکنان، سبک، مهارت ها و ارزش های مشترک است.

5. مدل بلادرنگ: یک مدل بلادرنگ می‌تواند به کسب‌وکارها کمک کند تا در زمان واقعی با تغییرات مختلف داخلی و خارجی سازگار شوند. با یک مدل بلادرنگ، سرپرستان می توانند یاد بگیرند که به طور مداوم تاکتیک ها یا عملیات خود را با شرایط متغیر تطبیق دهند.

6. مدل الهام بخش: یک مدل الهام بخش بر ارزش های سازمان، بیانیه ماموریت و اهداف بلند مدت تمرکز دارد.

7. چارچوب VRIO: VRIO مخفف ارزش، کمیاب، قابل تقلید و سازمان است. چارچوب VRIO از مدیران می خواهد که هم شرکت و هم رقبای خود را در رابطه با این چهار عامل در نظر بگیرند.

8. مدل ارگانیک: مدل ارگانیک که به آن مدل خودسازماندهی نیز می‌گویند، بر این نکته تأکید می‌کند که چگونه یک کسب‌وکار می‌تواند به‌جای اهداف نهایی‌اش به طور مداوم تکامل یابد. این یکی دیگر از مدل های برنامه ریزی استراتژیک است که برای بهبود مستمر عالی است.

9. تجزیه و تحلیل محدودیت ها: همچنین به نام تئوری محدودیت ها، تجزیه و تحلیل محدودیت ها می تواند به مدیران کمک کند تا ارزیابی کنند که چه موانعی ممکن است آنها را از دستیابی به اهداف خود باز دارد و چگونه آنها را به حداقل برساند یا از شر آنها خلاص شود. این موانع ممکن است شامل شرایط اقتصادی، کمبود کارکنان، توسعه نیافتگی مهارت ها یا تنگناها در پردازش باشد.

مطالب مرتبط:  مهارت های برنامه ریز استراتژیک: تعریف و مثال

نکاتی برای استفاده از مدل های برنامه ریزی استراتژیک

برای یادگیری نحوه استفاده موثرتر از مدل های برنامه ریزی استراتژیک، نکات زیر را در نظر بگیرید:

• نیازهای شرکت خود را تجزیه و تحلیل کنید. نیازهای شرکت شما یکی از مهمترین عوامل در انتخاب مدل برنامه ریزی استراتژیک برای پیاده سازی در محل کار شما می باشد. به این فکر کنید که آیا می‌توانید یک مدل برنامه‌ریزی را در سراسر شرکت یا فقط در بخش خود پیاده‌سازی کنید، کدام نوع برنامه‌ریزی در گذشته کارآمد بوده یا نبوده است و اهداف شما برای تغییر مدل‌ها چیست.

• اندازه شرکت خود را تعیین کنید. علاوه بر نیازهای شرکت شما، اندازه سازمان جنبه دیگری است که هنگام انتخاب یک مدل برنامه ریزی استراتژیک باید در نظر بگیرید. برای شرکت‌های کوچک‌تر، مدل‌های سخت‌تر ممکن است مؤثر باشند، اما شرکت‌های بزرگ‌تر اغلب می‌توانند از ساختار بیشتری بهره ببرند تا اطمینان حاصل شود که همه کارکنان می‌دانند چگونه برنامه‌ها را به طور مداوم در بخش‌ها تنظیم کنند.

• سبک خود را پیدا کنید. اگرچه زمانی که برای اولین بار یک مدل برنامه ریزی را اجرا می کنید، مطابقت نزدیک با یک مدل برنامه ریزی مفید است تا بتوانید عملکرد آن را آزمایش کنید، همچنین می توانید از سبک مدیریتی خود برای تغییر بخش هایی از مدل استفاده کنید. برای مثال، اگر می‌دانید که یک جنبه خاص ممکن است به خوبی با تیم شما کار نکند، هنگام استفاده از ابزار برنامه‌ریزی، آن را تغییر دهید یا حذف کنید.

• با برنامه های خود سازگار باشید. پس از اجرای یک مدل جدید، ایده خوبی است که برای چند هفته به طور مداوم از آن استفاده کنید تا متوجه شوید که چگونه بر فرآیندهای برنامه ریزی شما تأثیر می گذارد. ثبات در این مدت به شما درک بهتری می دهد که چگونه شما و همکارانتان می توانید از این مدل به شکلی که هست بهره مند شوید و چه حوزه هایی را می توانید برای برنامه ریزی موفق تر بهبود بخشید.

• در طول زمان مایل به انطباق باشید. تطبیق مدل خود یک راه عالی برای تغییر ابزار موجود به منظور تطبیق بهتر با نیازهای برنامه ریزی شرکت و همکاران شما است. به این فکر کنید که چگونه می‌توانید پس از استفاده مداوم از آن برای چند هفته، یک مدل را برای محل کار خود بهبود بخشید، سپس در صورت لزوم تغییرات را اعمال کنید.