حافظه Flashbulb: آنچه در مورد یادآوری زنده باید بدانید

حافظه فلاش یک خاطره زنده در مورد یک رویداد مهم احساسی، معمولاً یک رویداد تاریخی یا دیگر رویدادهای قابل توجه است. مردم اغلب این خاطرات را با جزئیات عکاسی تجربه می‌کنند و می‌توانند جنبه‌هایی مانند کاری را که در زمان وقوع رویداد انجام می‌دادند یا نحوه‌ی اطلاع از آنچه اتفاق افتاده را به یاد بیاورند. خاطرات فلاش لامپ معمولاً در دوره‌های زمانی طولانی دوام می‌آورند، اگرچه مشخص نیست که آیا مردم همچنان وقایع را با دقت به خاطر می‌آورند یا خیر. ^۱

نمونه هایی از حافظه Flashbulb

خاطرات فلاش لامپ معمولاً شامل یک رویداد عمومی مهم و غافلگیرکننده است. خاطرات شکل گرفته فقط مربوط به خود واقعه نیست، بلکه شرایط پیرامون آن رویداد است: اینکه چگونه از آن مطلع شدید، چه کسی به شما گفته است، زمانی که متوجه شدید کجا بودید و واکنش احساسی شما. ^۲

نمونه هایی از خاطرات فلاش که بسیاری از مردم به اشتراک می گذارند عبارتند از: ^۳

• بهمن در ارتفاعات تهران
• سیل بهار ۹۸
• شلیک اشتباهی موشک به هواپیما
• ۱۱ سپتامبر
• شیوع بیماری کرونا
• واژگونی اتوبوس دانشگاه ازاد ۹۷
• کشتی سانچی
• زمین‌لرزه کرمانشاه

اگرچه خاطرات فلاش معمولاً با رویدادهای عمومی بیشتری همراه است، اما پس از رویدادهای شخصی نیز اتفاق می افتد، به ویژه آنهایی که به نوعی شگفت انگیز یا محوری بودند. به عنوان مثال، خاطره مرگ ناگهانی یکی از عزیزان ممکن است برای برخی افراد به یک خاطره فلاش تبدیل شود. ^۳

چه چیزی باعث حافظه فلاش می شود؟

اصطلاح “حافظه لامپ” یا “حافظه فلاش” توسط راجر براون و جیمز کولیک در مقاله ای که در سال ۱۹۷۷ در Cognition منتشر شد ابداع شد . آنها در حال مطالعه نحوه یادآوری ترور JFK بودند و خاطرنشان کردند که این خاطرات با ویژگی های خاصی شکل گرفته است. مردم ترور JFK را با وضوح عجیبی به یاد آوردند، از جمله جزئیات مربوط به اینکه دقیقاً در لحظه ای که شنیدند کجا بودند و واکنش عاطفی آنها چه بود. ^۴

به عقیده براون و کولیک، سه ویژگی اصلی وجود دارد که باعث می شود یک حافظه به حافظه فلاش تبدیل شود:

• رویداد باید سطح بالایی از شگفتی را برانگیزد
• خود رویداد باید از اهمیت قابل توجهی برخوردار باشد
• این رویداد باید باعث افزایش واکنش عاطفی شود

براون و کولیک گفتند، اگر این سه جنبه وجود نداشته باشند، یا به سطوح قابل توجهی نرسند، شک وجود دارد که یک حافظه فلاش شکل بگیرد.

اگرچه خاطرات لامپ های فلاش هنوز در حال مطالعه هستند و بسیاری از توصیفات براون و کولیک از آنها دقیق است، محققان وضوح خاطرات لامپ های فلاش افراد را زیر سوال برده اند و خاطرنشان می کنند که معمولاً افراد خاطرات نادرستی از وقایعی تشکیل می دهند که باعث خاطرات فلاش می شوند، یا که با گذشت زمان دقت کاهش می یابد. ^۳

حافظه های فلش لامپ در کجای مغز ذخیره می شوند؟

محققان هنوز در حال یادگیری مکانیسم های بیولوژیکی پشت حافظه های فلاش هستند. یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ که در Memory منتشر شد ، بزرگسالانی را که در حین یادآوری خاطرات لامپ فلاش خود تحت ام آر آی قرار گرفتند، بررسی کرد. آنها دریافتند که به نظر می‌رسد بخش‌های مختلف مغز برخلاف خاطرات زندگی‌نامه‌ای معمولی، درگیر خاطرات فلاش هستند. ^۵

بر اساس این مطالعه، خاطرات فلاش بیشتر با سمت چپ مغز مرتبط بود. علاوه بر این، به نظر می رسد آمیگدال نقش مهمی در حافظه فلاش ایفا می کند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ همچنین نشان داد که به نظر می رسد آمیگدال نقش کلیدی در خاطرات لامپ فلاش دارد. ^۶

این یافته ها منطقی هستند، زیرا آمیگدال جایی است که افراد خاطرات عاطفی را ذخیره می کنند. ^۷

چرا خاطرات Flashbulb بسیار زنده هستند؟

دلایل متعددی وجود دارد که چرا خاطرات فلاش لامپ به وضوح تجربه می شوند. یکی از دلایل این است که خاطرات فلاش اغلب رویدادهایی هستند که توسط دیگران به اشتراک گذاشته می شوند و اغلب در پوشش خبری و کتاب های تاریخی تکرار می شوند. ^۳ این باعث می شود که خاطرات ما از این رویدادها برای ما واضح تر و واضح تر شود.

علاوه بر این، این رویدادها اغلب از نظر احساسی بسیار قوی هستند و تأثیری قوی بر ما می گذارند. در واقع، برخی از رویدادها با آسیب‌های شخصی یا عمومی مرتبط هستند ، که ممکن است پیوند آنها را به خاطرات ما آسان‌تر کند. تحقیقات نشان داده است که آمیگدال ما در خاطرات فلاش لامپ نقش دارد که در ایجاد خاطرات احساسی نقش دارد. ^۸

چگونه حافظه های Flashbulb دوباره ظاهر می شوند؟

اگرچه خاطرات فلاش حاوی احساسات شدید و اغلب شامل تجربیات آسیب زا هستند، اما مانند PTSD نیستند و شامل خاطرات سرکوب شده ای نیستند که دوباره ظاهر شوند. اصطلاح “خاطرات فلش بک” ممکن است با “فلش بک” که در PTSD رایج است اشتباه گرفته شود. ^۹ فلاش بک به خاطرات آسیب زا اشاره دارد که تمایل دارند بدون هشدار دوباره ظاهر شوند و باعث ناراحتی قابل توجهی شوند. با این حال، حافظه های لامپ فلاش اغلب به راحتی بازیابی می شوند و معمولاً باعث ناراحتی شدید نمی شوند. ^۳

اگر فکر می‌کنید که فلاش بک مربوط به PTSD را تجربه می‌کنید، لطفاً با یک درمانگر یا مشاور سلامت روان تماس بگیرید. PTSD می تواند چالش های جدی برای سلامت روان ایجاد کند و بر توانایی شما برای عملکرد تأثیر بگذارد. اما امیدی وجود دارد: درمان در دسترس و مؤثر است، از جمله درمان PTSD و دارو برای درمان این بیماری. ^۹

آیا خاطرات فلاش لامپ می تواند نادرست باشد؟

یکی از ویژگی های افرادی که خاطرات فلاش لامپ دارند این است که معمولاً از صحت خاطرات خود کاملاً مطمئن هستند، به خصوص اگر خاطرات دارای اهمیت عاطفی یا سطح بالایی از وابستگی عاطفی باشند. اما تحقیقات نشان داده است که خاطرات لامپ فلاش ممکن است به اندازه افرادی که آنها را تجربه می کنند، دقیق نباشند. ^۱۰

به عنوان مثال، گروهی از محققین پس از حملات ۱۱ سپتامبر به خاطرات فلاش لامپ نگاه کردند. محققان توانستند نحوه یادآوری این وقایع را در یک دوره ده ساله بررسی کنند تا ببینند حافظه فلاش چقدر دقیق است. ^۱۱

تحقیقات همچنین نشان داده است که اگرچه اکثر مردم خاطرات لامپ فلاش را با دقت بالاتری نسبت به خاطرات معمولی به یاد می آورند، سرعت فراموشی هم در حافظه های فلاش و هم در حافظه های معمولی مشابه است. این کاهش معمولاً در سال اول پس از رویدادی که باعث ایجاد حافظه فلاش شد، اتفاق می‌افتد و هر نادرستی که حافظه به دست آورده است، هنگام فراخوانی حافظه فلاش در آینده وجود خواهد داشت. ^۳

خاطرات فلاش لامپ همچنین اغلب شامل چیزی به نام «گیج‌های برش زمانی» می‌شوند. این شامل شنیدن اخبار گزارش شده در مورد رویداد عمومی، و سپس گنجاندن آن اخبار در حافظه خود از رویداد است. ^۳

سخن نهایی

ویژگی های حافظه های فلش لامپ و نحوه عملکرد آنها موضوعی جذاب است. تقریباً همه ما خاطرات فلاش لامپ را در نتیجه رویدادهای قابل توجه و از نظر احساسی قوی تجربه کرده ایم. ذکر این نکته مهم است که اگرچه رویدادهای فلاش معمولاً با علائمی مانند PTSD همراه نیستند، افرادی که یک رویداد آسیب زا را تجربه می کنند ممکن است PTSD و سایر اختلالات سلامت روان را نیز تجربه کنند. اگر بعد از یک رویداد سخت دچار ناراحتی شدید، لطفاً با یک مشاور سلامت روان تماس بگیرید. شما تنها نیستید و کمک وجود دارد.

منابع: