معافیت مالیاتی و شرکت هایی که امکان اخذ این معافیت را دارند

امروزه تمامی اشخاص و شخصیت ‌های حقوقی که در ایران مشغول فعالیت هستند بایستی بعد از ثبت دادن شرکت شان، هر ساله دفاتر پلمپ مالیاتی را دریافت نمایند و مطابق با آن، در زمان‌ های تعیین شده این دفاتر را به اداره دارایی و تعیین مالیات ارائه کرده و اقدام و پرداخت آن نمایند. لازم به ذکر است که بر مبنای ماده ی ۶ قانون تجارت، تمامی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی پس از ثبت شرکت جهت اظهار هزینه ها و درآمدهایشان به دفاتر پلمپ نیاز دارند و دفاتر پلمپ به صورت دفترکل و روزنامه هستند که بر حسب کارکرد، در اندازه های ۵۰ برگی، ۱۰۰ برگی و ۱۵۰ برگی ارائه می شوند.

ولی بد نیست بدانید که قانون ‌گذار در مواردی هم با ارائه لوایح قانونی، برخی از شرکت ‌ها را از تمام و یا بخشی موارد مالیاتی معاف می کند که برای اینکه موضوع معافیت مالیاتی شامل حال شرکت‌ ها شود، آنها نیز لازم است در هنگام محاسبه ی مالیات خودشان، این موارد را با مستندات کامل به اطلاع اداره ی دارایی برسانند.

و البته معافیت مالیاتی هم برای تعاونی ‌ها و هم برای مؤسسات و شرکت ‌های غیرتجاری در نظر گرفته شده است. و در صورتی که مؤسسات غیرتجاری به فعالیت‌ های عوام‌ پسندانه و خیر‌خواهانه پرداخته باشند و در این راه نیز سود و منفعتی کسب نکرده باشند، کلا معاف از مورد مالیات خواهند بود. اما بایستی سایر تعاونی ‌ها و شرکت ‌ها مالیات‌ تعیین ‌شده ی مستقیم خودشان را پرداخت نموده و در صورت برخورداری از معافیت (طبق شرایط و قواعد)، می ‌توانند از آن نیز استفاده کنند.

معافیت مالیاتی شامل چه نوع فعالیت ‌هایی می شود؟

برای تعاونی‌ ها و شرکت ‌ها در زمینه ‌های زیر و مطابق مصوبه ی سال ۱۳۶۶ قانونِ مالیات‌ های مستقیم، معافیت‌ های تعیین شده به شرح زیر است:

حوزه ی کشاورزی

همه ی شرکت ‌های فعال در حوزه ی کشاورزی، منطبق با ماده ی ۸۱ قانون مالیات ‌های مستقیم؛ که البته درآمد حاصل از فعالیتشان از راه های کشاورزی همچون همان کشاورزی، یا دامپروری، دامداری، پرورش انواع ماهی ها، پرورش زنبور عسل، پرورش طیور، ماهیگیری و صیادی، نوغان داری، احیای مراتع و جنگل ‌ها، ایجاد باغات و باغستان ‌ها و … باشد؛ این گروه ها از پرداخت مالیات معاف می‌ باشند.

شرکت های سهامی عام و تعاونی ها

همه ی تعاونی‌ های متعارف و شرکت‌ های سهامی عام و تعاونی، طبق تبصره ی ۶ ماده ی ۱۰۵ قانون مالیات ‌های مستقیم؛ از روی درآمد خود، ۲۵ درصد تخفیف معافیت مالیاتی را دارند.

حوزه ی فعالیت های معدنی

درآمد فعالیت ‌های معدنی و تولیدی در واحد‌های مربوطه (معدنی یا تولیدی) بخش ‌های خصوصی و تعاونی که از سال ۱۳۸۱ به بعد مجوز بهره برداری دریافت نموده اند، مطابق ماده ی ۱۳۲ قانون مالیات ‌های مستقیم از تاریخ شروع بهره برداری و یا استخراج تا سقف ۸۰ درصد، و به مدت فقط ۴ سال از پرداخت مالیاتِ موضوع ماده ی ۱۰۵ قانون معاف خواهند بود. اما این موضوع در مناطق کمتر توسعه یافته برای تمامی تعاونی ‌ها و شرکت ‌های عنوان شده تا سقف ۱۰۰ درصد قابل اجرا است.

حوزه ی ایران گردی و جهانگردی

بر مبنای تبصره ی ۳ ماده ی ۱۳۲ قانون مالیات ‌های مستقیم، همه ی افراد حقوقی که در حوزه های مختلف ایرانگردی و یا جهانگردی فعالند و برای این منظور نیز پروانه ی بهره ‌برداری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اخذ نموده اند، از پرداخت ۵۰ درصد مالیات اختصاص یافته به فعالیتشان معاف می‌ باشند.

توسعه و نوسازی

بر مبنای ماده ی ۱۳۸ قانون مالیات ‌های مستقیم، آن بخش از سود حاصل شده توسط شرکت‌ های مشمول پرداخت مالیات، که برای نوسازی، توسعه و یا در جهت تکمیل واحد‌های موجود معدنی و صنعتی و یا به منظور ساخت واحد‌های جدید معدنی و صنعتی در همان سال (سال کسب سود و مالیاتی) به کار گرفته شده باشد، از معافیت مالیاتی ذکر شده در ماده ۱۰۵ قانون به میزان ۵۰ درصد برخوردار خواهند بود. که این موضوع مشروط به این است که قبلا شرکت مجوزهای لازم را برای توسعه و تکمیل واحد‌های صنعتی خود از دستگاه های ذی ‌صلاح دریافت کرده باشد.
لازم به ذکر است در صورتی که هزینه این توسعه، نوسازی یا تکمیل بیش از هزینه ‌های افزون بر مشمولِ مالیات ابرازی شرکت شود؛ شرکت می‌تواند حداکثر تا سه سال از این معافیت به میزان مازاد عنوان شده و یا باقی‌ مانده ی هزینه ی اجرای طرح بهره‌ مند گردد.

تعاونی ها و شرکت های خصوصی محدوده ی آبریز تهران

تمامی شرکت‌ های خصوصی و یا شرکت ‌های تعاونی که در محدوده ی آبریز تهران قرار گرفته اند و تعداد کارکنانشان نیز از ۵۰ نفر تجاوز نمی کند، مشروط به اینکه تاسیسات کاریشان را به خارج از شعاع ۱۲۰ متری تهران انتقال بدهند، از ضوابط در وزارت امور اقتصادی و دارایی بهره مند خواهند شد و تا ۱۰ سال از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.

امور مطبوعاتی، انتشاراتی، فرهنگی و هنری

بر مبنای بند «ل» ماده ی ۱۳۹ قانون مالیات‌ های مستقیم، همه ی آن دسته از شرکت ‌های تعاونی، خصوصی، دولتی و یا شبه ‌دولتی که در امور مطبوعاتی و انتشاراتی و یا همین طور در امور فرهنگی و هنری و البته با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می کنند، از پرداخت کل مالیات معاف خواهند بود.
همچنین طبق تبصره ی ۱ ماده ی ۱۳۹ قانون مالیات ‌های مستقیم، تمامی مؤسسات غیرتجاری، غیرانتفاعی و همین طور مؤسسات فرهنگی و هنری، درخصوص کلیه ی درآمد‌ها و سودهای خود از طریق برگزاری سمینار‌های آموزشی، دوره‌ های آموزشی، نشر کتاب ها، چاپ و نشر نشریه ‌های دوره ‌ای و …، نیز مشمول مالیات نخواهد شد.

صادرات محصولات کشاورزی، صنایع تبدیلی و تکمیلی

در جهت دستیابی به هدفِ صادرات اقلام و کالاهای غیر نفتی به خارج از کشور، طبق بند الفِ ماده ی ۱۴۱ قانون مالیات‌ های مستقیم، تاجران و صادر کنندگان محصولاتِ کشاورزی و یا حوزه ی صنایع تبدیلی و تکمیلی، تمامی درآمد‌های صادراتی آنها حاصل از محصولات در حوزه ی صنایع در بخش های کشاورزی همچون محصولات: باغی، جنگل و مراتع، شیلات، دام و طیور، زراعی و صنایع وابسته به آنها تا صددرصد از مالیات معاف هستند.

صادرات حوزه ی صنایع دستی

تمامی تعاونی های تولیدی و اتحادیه ‌های تولیدِ صنایع دستی، طبق ماده ی ۱۴۲ قانونِ مالیات ‌های مستقیم، از پرداخت تمام مالیاتِ درآمد حاصل از صادرات کالاهایی که در قالب ترانزیت به ایران وارد شده اند و مجدداً بدون هر گونه تغییر در ماهیت شان صادر شده ‌اند، معاف می باشند.

جذب نیروی کار

مطابق با ماده ی ۴۹ برنامه سوم توسعه، همه ی افراد حقوقی که از مراکز خدمات اشتغال (تحت نظر وزارت کار و امور اجتماعی) اقدام به جذب نیرو بکنند، از پرداخت مالیات تا سقف مالیات بر حقوق دریافتی این کارکنان جدیدِ خود معاف خواهند بود.

سرمایه گذاری در مناطق کمتر توسعه‌ یافته

مطابق با ماده ی ۵۰ برنامه سوم توسعه، آن دسته از سرمایه ‌گذارانی که اقدام به سرمایه‌ گذاری در مناطق کمتر توسعه ‌یافتهمی کنند، از معافیت از حقوق و عوارض دولتی برخوردار می شوند.

کالاها و خدمات صادر شده

کالاها و خدمات صادر شده نیز بر مبنای بند ب ماده ی ۱۱۳ برنامه ی سوم توسعه، مشمول پرداخت مالیات نخواهند بود.

ساخت و سازهای مذهبی

کلیه ی هزینه کرد‌ها و پرداختی های اشخاص حقوقی به منظور تجهیز، تعمیر و یا ساخت فضاهای مذهبی نظیر مساجد، مطابق با بند «د» ماده ی ۱۶۳ برنامه سوم توسعه، بایستی به عنوان مالیات توسط اداره دارایی پذیرفته شده و از حساب مالیات کسر گردد.

توسعه فعالیت های ورزشی

در جهت تأمین امکانات و حمایت ‌های قانونی و اعتباری از ورزش و فعالیت ‌های ورزشی، مطابق با ماده ی ۱۶۹ برنامه سوم توسعه در طول سال‌ های اجرای برنامه سوم توسعه، کلیه ی مبالغی که بدین منظور و در جهت تکمیل اماکن، فضاها و باشگاه‌ های ورزشی و …. برای کمک به سازمان تربیت بدنی پرداخت گردد از هزینه‌ های مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی می ‌تواند کسر گردد.

هزینه های مربوط به بسیج ها

در جهت محقق شدن آرمان‌ های امام راحل و با نظر به تاکیدات مقام معظم رهبری، طبق ماده ی ۱۷۵ برنامه ی سوم توسعه، آن دسته از هزینه ‌هایی که افراد حقیقی و حقوقیِ غیردولتی برای توسعه و تقویت حوزه ها و پایگاه‌ های بسیجی مصرف می کنند از کل مبلغ مالیاتشان کم می شود.

تولیدات فناوری اطلاعات

معافیت های مالیاتی طبق تبصره ی ۲ ماده ی ۱۳۲ قانون مالیات‌ های مستقیم شامل حال شرکت ‌های تولید کننده ی فناوری اطلاعات و هایتک نیز می شود.

شهرک های صنعتی خاص

تمامی افراد حقوقی واقع در شهرهای اراک، اصفهان، اهواز، تبریز، شیراز و مشهد که کارخانه ‌ها یا کارگاه های تولیدی خود را در شهرک ‌های صنعتی و در شعاع ۱۲۰ کیلومتری از شهرهای اصلی قرار دهند، مطابق با تبصره ی ۳ ماده ی ۱۳۸ قانون مالیات‌ های مستقیم، از پرداخت ۵۰ درصد مالیات خود معاف هستند.

فعالیت در مناطق آزاد اقتصادی

تمامی شرکت ‌های فعالی که در مناطق آزاد اقتصادی راه ‌اندازی بشوند، مطابق با ماده ی ۱۳ قانون چگونگی اداره مناطق آزاد، از زمانِ بهره ‌برداری به مدت ۲۰ سال مشمول معافیت مالیاتی خواهند بود.

شرکت های ادغامی

مطابق با بند «الف» ماده ی ۴۰ قانون برنامه ی چهارم توسعه، درخصوص شرکت ‌های ادغام شده با شرکت‌ های بزرگ ‌تر، سرمایه ی بوجود آمده ی شرکت بزرگ حاصل از ادغام شرکت‌ های، تا سقف مجموع سرمایه های شرکت ‌های ادغامی، معاف از پرداخت مالیات می باشد.

موارد شرکت ‌های تعاونی

و نتیجتاً، شرکت ‌های تعاونی نیز به شرح خدمات و فعالیت ‌های در پایین آورده شده، معاف از پرداختِ کل مالیات خود می باشند:

• شرکت های مخصوص مصرف کارکنانِ مؤسسات دولتی
• تعاونی های مسکن ویژه ی کارکنانِ مؤسسات دولتی
• شرکت های مخصوص مصرف کارکنانِ مؤسسات غیر دولتی
• تعاونی ها در زمینه ی صیادان
• تعاونی ها ویژه ی دانشجویان
• تعاونی ها برای دانش‌آموزان
• شرکت های تولیدی روستایی (تشکیل شده از افراد روستاها)

البته لازم به ذکر است که شرکت های تعاونی ویژه ی مصرف و مسکن کارکنان مؤسسات دولتی و غیردولتی باید صرفاً از جمع افرادِ همین مؤسسات تشکیل شده باشد، همچنین فقط مشغول به تهیه ی نیازمندی ها و مسائل مربوط به اسکان برای اعضایی باشد که قادر به خرید خانه نبوده و در حال حاضر نیز فاقد منزل نیستند، و علاوه بر این نیز، با استناد به موارد قانونی از پس مخارج زندگی و خرید نیازمندی های زندگی بر نیایند.
و در صورت محرز شدن خلاف موارد فوق، تعاونی ها متخلف محسوب خواهند شد.

در ضمن تا زمانی که اعضای تعاونی ‌های مسکن دارای خانه نباشند معاف از مالیات هستند ولی هر زمان که صاحب خانه‌ شوند، بایستی نسبت به سهم خودشان در شرکت مالیات پرداخت کنند.
همچنین در تعاونی های تولیدی روستایی نیز حتماً بایستی اعضا از میان روستاییان انتخاب شوند؛ در غیر این صورت، آن دسته از افرادی که روستایی نیستند ملزم خواهند بود تا به نسبت سهم خودشان، مالیات پرداخت کنند. و در ای خصوص هیئت مدیره نیز بایستی فهرست اسامی کلیه افراد غیر روستایی عضو تعاونی را حداکثر طی مدت یک ماه به اداره دارایی ارائه کنند.