از قدیم زیاد با این ضرب المثل روبرو شدیم که می گویند: گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی؛

اینکه انسان در مقام و جایگاه اشرف مخلوقات می تواند کارهایی بزرگ، جدید و نوآورانه انجام دهد شکی در آن نیست؛ اما تمامی کارهای بزرگی که در طول تاریخ شکل گرفتند در اثر صبر زیاد مجریان آنها صورت گرفته است.

البته به طور قطع صبرِ تنها جوابگوی رسیدن به خواسته های بزرگ و کارهای شگرف نیست؛ بلکه صبر زمانی موثر و مفید است که در کنار آن حرکت و پویایی نیز وجود داشته باشد.

در حقیقت، افراد زیادی هستند که برای دستیابی به چیزی خاص مدت زمان بسیار زیادی را به انتظار آن چیز نشسته و صبر و شکیبایی زیادی را از خود بروز می دهند؛ اما این دسته از مردم هیچ گاه به خواسته ی مطلوب خود دست پیدا نمی کنند، چراکه همان طور که پیان شد، آنها به انتظار می نشینند و فکر می کنند با نشستن و منتظر شدن می توانند خواسته ی خود را محقق کنند.

یک مثال برای درک بهتر:

اگر شما بخواهید از جنوبی ترین شهر کشور به شمالی ترین شهر بروید با نشستن و صبر کردن قطعاً هیچ وقت این مسیر را طی نخواهد کرد. همچنین با مدتی راه رفتن و سپس قطع این حرکت نیز نمی توانید این مسیر را طی کنید.

اما اگر شما از مبدا خود حرکت کنید، مسیر را بپیمایید و علی رغم طولانی بودن مسیر، صبر پیشه کنید و در روند قدم برداشتن خود استمرار داشته باشید، به طور قطع می توانید این مسیر طولانی را بپیماید.

صبر و استمرار، مکمل یکدیگر هستند

پس کاملا واضح است که صبر به تنهایی نمی تواند جوابگوی نیازها و خواسته های ما باشد؛ همچنین حرکت و پویایی نیز نمی تواند به تنهایی موجب رسیدن ما به مقصد و خواسته مان شود؛ از این رو، لازمه ی دستیابی به خواسته ها و کسب موفقیت ها این است که صبر و استمرار را توأمان با هم داشته باشیم. به این صورت، می توان چنین گفت که:

صبر و اسمرار، دو بال موفقیت هستند

که بدون هر یک از آنها، امکان پرواز وجود ندارد و موفقیت هیچ کس با وجود یک بال، به سویش حرکت نخواهد کرد.

صبر و استمرار در نگاه تجربه

مطالعه زندگی تمام افرادی که در طول تاریخ به موفقیت های چشمگیری رسیده اند و امروز نامشان در تاریخ ثبت شده است نیز نشان می دهد این افراد حرکت خود را در مسیر هدفشان شروع کرده‎اند و علیرغم شکست های مکرری که در این مسیر داشتند و خستگی ها و ناامیدی های زیادی که برایشان به وجود آمده، صبر ورزیدند و در مسیر خود استمرار داشتند تا در نهایت به مقصد خود که همان هدف بزرگشان بوده است رسیده اند.

ورود یک ایراد به لزوم حرکت و پویایی

یکی از مسائلی که امروزه با وسعت گرفتن قضیه ی قانون جذب، بیشتر مورد توجه قرار می گیرد این است که اگر ما می توانیم با ذهنی مثبت و درست، خواسته هایمان را به سوی خودمان جذب کنیم، پس نیاز به حرکت و استمرار چندان الزامی به نظر نمی رسید؛ در این خصوص چه می توان گفت؟

و این در حالی است که روایتی از امام علی نیز تا حدی مؤید گفته ی فوق است؛ در این روایت داریم که:

الرِّزْقُ رِزْقَانِ رِزْقٌ تَطْلُبُهُ وَ رِزْقٌ یَطْلُبُکَ، فَإِنْ لَمْ تَأْتِهِ أَتَاکَ … [تحف العقول / النص / کتابه إلى ابنه الحسن ع ….. / ص : ۶۸] 

حضرت در این روایت می گوید روزى دو گونه است: یک روزی آن که تو به دنبال آن می گردی و دیگرى، آن که، آن به دنبال تو می گردد و اگر تو نزد آن نروى او در پى تو می آید …

که این روایت می تواند تایید کننده ی مطلب فوق باشد.

پاسخ به ایراد وارده

در پاسخ به ایراد فوق باید گفت، که مسئله ی جذب، کاملا صحیح است (البته در این مقاله کاری به تعاریف مختلف آن و صحت و ثقم هر یک از آنها نداریم، بلکه به طور کلی و فارغ از نظریه های مختلف پیرامونش، مسئله ی جذب را تایید می کنیم)؛ اما این به معنی عدم حرکت و بی تحرکی نیست، بلکه زمانی که امکان جذب خواسته ها وجود خواهد داشت که جسم (ماده) با ذهن (ارتعاش و امواج) همسو و همراه شده باشد.

به بیانی دیگر، اگرچه زمانی که ذهن شما آماده شده باشد می تواند موجب شود تا روزی به سمت شما حرکت کند و طبق بیان آیات و روایات، روزی از جایی به سراغ شما آید که اصلا انتظارش را ندارید؛ اما ذهن شما نیز زمانی آماده خواهد بود که شما در مسیر خواسته های خود قدم گذاشته باشید و کاملا ثابت قدم در این مسیر در حال حرکت باشید.

و همان طور که امام رضا می گوید:

مَن سَألَ اللهَ التَّوفیقَ وَ لَم یَجتَهِد، فَقَدِ استَهزَءَ بِنَفسِهِ … [معدن الجواهر و ریاضه الخواطر / ص ۵۹ / باب ذکر ما جاء فی سبعه]

آن کس از خداوند، توفیق بخواهد ولی تلاش نکند، خودش را مسخره کرده است.

که البته مشابه این بیان چه در متون دینی و چه در متد موفقیت زیاد به چشم می خورد که به هر صورت، حرکت و تلاش را لازمه ی موفقیت دانسته اند و فقدان آن را، دلیلی بر عدم موفقیت قلمداد می کنند.

یکصد ضربه برای موفقیت لازم است