شاید بتوان گفت که دلیل اصلی اینکه در جهان هستی حجم زیادی از بدبختی، رنج و عذاب وجود دارد، این می‌باشد که انسان‌ها در فضای غفلت خود را مشغول کرده‌اند و درک درستی از شخصیت وجودی خود و عملکرد صحیحی که برای این وجود نیاز است ندارند.
خوشبختی چیست؟
واژه خوشبختی یک واژه و مفهومی کلی است که انسان‌ها بسته به نیازها و خواسته‌های درونی خود، تعاریف مختلفی برای آن ارائه می‌کنند. این خواسته‌ها و نیازها می‌تواند رفاه مادی، سلامتی تن و روان، آرامش درونی و … باشد.
از این رو:
- گروهی سعادت و خوشبختی انسان را در گروی تحقق آرزوهایش دانسته اند؛
- بعضی کامیابی از امکانات فعلی در رسیدن به لذت‌‌های ظاهری و باطنی را خوشبختی قلمداد کرده اند؛
- برخی هم سعادت و خوشبختی را برابر با فقدان رنج، درد، مشقّت و مشکلات می‌دانند؛
- عده‌ای نیز خوشبختی هر شخص را، در رضایت و خشنودی وی از وضع و شرایط موجود خودش بر می‌شمرند؛
- بعضی نیز سعادت و خوشبختی هر کس را در گرو به فعلیت رسیدن استعدادهایش و رسیدن او به کمال قلمداد می‌کنند؛
و …
به همین دلیل نمی‌توان تعریف واحدی از خوشبختی ارائه داد.
اما چیزی که کاملا واضح است، در پی بروز خوشبختی برای هر کس، حس رضایت و خرسندی نیز در او متبلور می‌شود.
و به طور کلی، این کلمه از ملموس ترین کلماتی است که بشر همیشه در پی آن بوده و برای رسیدن به آن هر قدمی برداشته است.
راهکارهای رسیدن به خوشبختی
برای رسیدن به خوشبختی و سعادت می‌توان روش‌های زیادی را در پیش گرفت که نتیجه ی آن رشد شخصیتی، آرامش درونی، احساس موفقیت و … و درنتیجه شرایط رسیدن به مطلوب و خوشبختی فراهم گردد.
در روایات اسلامی و متون دینی نیز راهکارهای زیادی برای کسب سعادت عنوان شده است؛ همچون:
تلاش برای کسب فضیلت هایی نظیر علم و دانش
ایجاد نگرش و بینشی خوب از زندگی خود و حیات انسانی
عنیمت شمردن فرصت‌های زندگی به منظور حصول معارف دینی
همنشینی با اشخاص سعادتمند و مصاحبت با آنها
تلاش جهت رسیدن به کمال و مراتب عالی
استفاده از زمان حال و پرهیز از تاسف برای گذشته و بیم و ترس برای آینده
و …
با این وجود می‌توان ۱۷ راهکار زیر را نیز که احتمالا برای هرکس ملموس تر می‌باشد را نیز عنوان کرد (موارد زیر همسو با متون دینی و متد موفقیت است و منافاتی با هیچ کدام از این دو ندارد):
۱- شمارش نعمت‌ها و موهبت‌های خود در زندگی
زمانی که تمرکز شما بر روی داشته هایتان باشد، حس خوب متنعم بودن؛ توانا بودن، همراهی خدا با شما و … شما را بسیار خوشحال خواهد نمود و خوشبختی را به راحتی می‌توانید در زندگی خود احساس کنید
۲- دوری از تمرکز بر مشکلات و توجه به ظواهر منفی هر اتفاق در زندگی
توجه و تمرکز بر روی رخدادهایی که ظاهر بردی دارند می‌تواند برای شما یاس و ناامیدی و احساس عجز و ناتوانی را به همراه داشته باشد. این در حالی است که همیشه هر اتفاق به ظاهر بدی یک روی دیگر که می‌تواند برای شما بسیار مفید و سازنده باشد نیز دارد. پس از تمرکز بر روی هر آنجه که بوی مشکل، شکست و مانع را می‌دهد دوری کنید.
۳- زندگی در لحظه (زمان حال)
اگر بخواهید بر روی آینده‌ای که هنوز نیامده و نحوه ی وقوعش نیز هنوز برای هیچ کس مشخص نیست تمرکز کنید و یا بر روی گذشته‌ای تمرکز کنید که به هر صورت دیگر تمام شده و در اختیار شما نیست؛ احساسات بدی همچون ترس و اضطراب (نسبت به آینده) و یا ناامیدی، شکست، عجز و ناتوانی و … (برای گذشته) در وجود شما نقش بسته و شما را از هر گونه حس خوبی که می‌تواند برای شما خوشبختی را رقم بزند دور می‌کند.
پس سعی کنید فقط در زمان حال زندگی کنید و صرفا در مواردی که لازم است نگاهی کوتاه و گذرا به گذشته ی خود (فقط برای درس و تجربه) و آینده ی خود (فقط برای تعیین هدف و چشم انداز) داشته باشید.
۴- ابراز راحت و بدون ترسِ احساس دوست داشتن
هیچ گاه از بیان جملات محبت آمیزی مثل “دوستت دارم” ترس نداشته باشید و به راحتی آن را بر زبان بیاورید؛ این مسئله موجب تحکیم بنیان خانواده شما خواهد شد و محبت متقابل شما با عزیزانتان دوچندان خواهد شد که این مسئله نقشی بسیار سازنده در بروز یک زندگی شاد و خوشبخت خواهد داشت.
۵- میل به بخشندگی
بخشندگی در وجود شما حس قدرت و عزت نفس را بیدار می‌کند و باور شما را در توانمند بودن خودتان مضاعف می‌کند. همچنین با بخشیدن، خداوند بر میزان داشته‌های شما می‌افزایش (دقیقا مثل هرس کردن درخت که با وجد کم شدن شاخ و برگ هایش در ابتدای کار، بر میزان رشد و شکوفایی درخت می‌افزاید). پس با بخشندگی می‌توانید بر میزان خوشبختی خود در زندگی بیافزایید.
۶- دوری از میل به گرفتن و درخواست‌های از دیگران
برعکس بخشندگی، درخواست‌های مکرر از دیگران و میل به گرفتن، موجب کاهش عزت نفس شما شده و توانایی‌های درونی شما را نیز سرکوب می‌کند که این با حس خوشبختی کاملا در تضاد است. پس اگر چنین میلی در شما وجود دارد، سعی کنید آن را حذف و یا حداقل کمرنگ کنید.
۷- مثبت اندیشی و توجه به خوبی‌های در هر چیز و هر کس
اگر شما در هر چیز، هرکس، هر رخداد و … به دنبال نیمه ی پر لوان بگردید، کمتر دچار منفی گرایی، بی میلی و بی رغبتی نسبت به آن چیز و آن کس و … می‌شوید، و این مسئله نه تنها بر روی حس شما اثری مثبت می‌گذارد بلکه در روند ارتباطات شما نیز اثری خیلی خوب خواهد گذاشت و موجب تحکیم روابط و ایجاد برخوردهای خوب و سازنده می‌شود که همه ی این موارد تشدید کننده ی حس خوب خوشبختی است.
۸- دعا کردن در هر روز و ارتباط معنوی با خداوند متعال
دعا بهترین وسیله ارتباط با خالق هستی است. ضمن اینکه با دعا و تقاضای مستقیم از خداوند متعال، نزول نعمت از سمت خدا را برای خود تشدید می‌کنیم؛ علاوه بر اینها، با دعا کردن و ارتباط با خداوند (به عنوان پروردگار و خالق جهانیان) باور وجود پشتوانه‌ای قدرتمند و بی نهایت در ذهن ما بیشتر تقویت شده و از این رو در شرایط به ظاهر بحرانی، نا امیدی نیز به سراغ ما نخواهد آمد.
۹- انجام حداقل یک کار خوب در هر روز
انجام کارهای خوب، مثبت و سازنده نه تنها با فطرت انسانی ما همسو است بلکه موجب ترشح هرمون هایی در بدن ما می‌شود که به همراه این ترشح، حس و حال خوبی در ما وجود ما ایجاد می‌شود. از این جهت با انجام امور خوب و خیزخواهانه، می‌توانیم خود را بیشتر به حس خوشبختی نزدیک کنیم.
۱۰- اولویت بندی امور در زندگی و تمرکز بر روی اولویت ها
به طور قطع زمان محدود روزانه؛ هفتگی، ماهانه، سالانه و در کل عمر ما جوابگوی انجام تمامی اموری که در ذهن ما نقش می‌بندد نیست؛ از این جهت زمانی که ما از عهده انجام تمامی امور بر نیاییم و بعد از گذشت زمان، متوجه فقدان زمان و عدم انجام امور خود شویم، حس بسیار بدی را تجربه خواهیم کرد.
اما اگر اقدام به اولویت بندی امور خود کرده و براساس اولویت و ضرورت، اقدام به انجام امور کنیم، در پایان زمان تعیین شده ی خود، اگرچه خیلی از امور انجام نشده باشند، بس شک ما توانسته ایم کارهایی را که در ذهن ما از درجه اهمیت بالایی برخوردار بوده‌اند را به طور کامل انجام دهیم و این سبب خواهد شد که عدم انجام امور سطحی و کم اهمیت اصلا برای ما ناراحتی را در پی نداشته باشد.
بدین صورت ما خواهیم توانست از حس و حال بد خود را رهایی داده و خوشبختی را به ذهن و زندگی خود راه دهیم.
۱۱- دوری از خودآزاری برای مسائل کوچک، بی اهمیت و موهوم
توجه و تمرک بر روی مسائلی که از کنترل ما خارج هستند، اهمیت چندانی ندارند، به طور دقیق از اصل و واقعی بودن آن اطلاع نداریم و … موجب می‌شود که به دلایلی بسیار بی ارزش، ذهن خود را درگیر کنیم، ناراحتی را برای خود بوجود بیاوریم و آرامش درونی خود را برهم بزنیم. پس برای دستیابی به آرامش و ایجاد حس خوشبختی، لازم است تا حد امکان از عادت ناصحیح خود را دور کنیم و از هر گونه توجه بر مسائلی که با وجود اهمیت پایینشان، ناراحتی را برای ما به همراه دارند دوری کنیم.
۱۲- دوری از تعلل، اهمال کاری و وقت کشی
تعلل یکی از بزرگترین آفات زمان و عمر ما است. اگر ما به عادت اهمال کاری و تعلل دچار شده باشیم؛ کارها و وظایفمان را در زمانی که لازم است انجام نخواهیم داد که همین موضوع نیز موجب کاهش میزان خودباوری و عزت نفس، ایجاد احساسات بد در درون و … خواهد شد و ما را از زندگی خوشبخت دور خواهد کرد. پس تا حد امکان با این عادت مخرب مقابله کنید و سعی کنید با ساخت عادت‌های مثبت و جایگزینی با این عادت، آن را تا حد امکان کمرنگ کنید.
۱۳- پر کردن وقت زندگی با کارهای نیکو و جذاب
همان طور که از قدیم گفته اند، کار نیکو کردن از پر کردن است. اتلاف وقت در زندگی بی قیدی، کسالت، رخوت و … را برای ما به همراه خواهد داشت و هر یک از این موارد می‌تواند به راحتی ما را از خوشبختی و حس و حال خوب دور کند.
پس اگر در حال حاضر هنوز هدف و مقصودی برای خود تعیین نکرده اید که بتواند زندگی شما را سمت دهد و وقت شما را در همین راستا پر کند، خود را با اموری سازنده و مثبت مشغول کنید و نگذارید زمانتان به بطالت بگذرد.
به همین منظور، شما می‌توانید وقت خود را صرف شناخت خود و پیدا کردن خواسته‌های واقعی و متعالی خود کنید؛ که پس از انجام این مسئله، بی شک هدف شما مشخص خواهد شد و زمان شما صرف چیزی خواهد شد که خواسته ی قلبی شما است.
۱۴- بروز راحت احساساتی همچون خندیدن و گریه کردن
اگر شما در بروز احساساتتان ناتوان باشید، گریه و خنده کردن را یاد نداشته باشید و نتوانید به راحتی گریه یا خنده کنید؛ احساسات شما در درون شما دفن خواهند شد که این مسئله می‌تواند موجب بروز بیماری‌های روحی و روانی شود و زندگی شما را تحت الشعاع قرار دهد. پس یاد بگیرید که در مواقع لزوم گریه کنید و شادی خود را با خنده بروز دهید.
۱۵- لبخند زدن در هر زمان و داشتن حس خوب
لبخند زدن فواید زیادی دارد، ازجمله:
- لبخند شما را جذاب می‌کند
- لبخند موجب تغییر حال و هوای شما می‌شود
- لبخند استرس شما را از بین می‌برد
- لبخند موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شما می‌شود
- با لبخند زدن فشار خون شما پایین می‌آید
- لبخند موجب آزاد شدن مسکن‌های طبیعی بدن مثل اندورفین، سروتونین و … می‌شود
- لبخند مانعی خوب برای ایجاد چروک‌های صورت بوده و چهره شما را جوان تر نشان می‌دهد
- لبخند زدن کمکی مناسب برای مثبت اندیشی شما است
۱۶- نترسیدن از هر چیز و هر کس
اگرچه ترس یک واکنش طبیعی برای حافظت از شما است اما این حالت درونی صرفا با در مواقع بروز خطرات واقعی ایجاد شود و بعد از ارتفاع و اتمام آن خطر، این حالت در وجود شما ناپدید شود. ترس از هر چیزی به صورت مدت دار و بدون دلیل می‌تواند جسم و روح شما را رنجور و ضعیف کرده و نقاط قوت شما را تضعیف کنید. پس اگر شما نیز دچار ترس‌های بی دلیل، فوبیا و … هستید، باید تمام تلاش خود را به کار ببندید تا از این مسئله ی مخرب خود را خلاص کنید.
۱۷- امید و توکل بر خدا در هر امر و مسئله ای
به یاد داشته باشید که خداوند متعال ما را خلق کرده و بر انجام هر چیزی کاملا توانا است؛ زمانی که شما خدا را به عنوان قادر مطلق قلمداد کنید و او را در هر زمانی همراه و کمک خود بدانید، در هیچ شرایط و هیچ موقعیتی احساس ناامیدی، شکست و ترس را به خود راه نخواهید داد و در هر شرایطی آرامش خود را به راحتی حفظ خواهید کرد. و بدین صورت آرامش و خوشبختی در زندگی شما لانه خواهد کرد.