۷ نکته‌ی ساده اما کاربردی درباره‌ی مطالعه‌ی اثربخش از زبان دکتر فیل ریس

دکتر فیل ریس (Phil Race – متولد ۱۱ ژوئن ۱۹۴۴) پژوهشگر و نویسنده‌ای بسیار فعالِ انگلیسی است که تاکنون ده‌ها کتاب در زمینه‌های یادگیری، دانش‌آموزان و دانش‌جویان و معلمین و اساتید به رشته‌ی تحریر در آورده؛ شما می‌توانید فهرست تمامی آثار وی را در انتهای همین مطلب مشاهده کنید.

او در کتاب «۵۰۰ نکته درباره مطالعه» خود نکات زیر را درخصوص مطالعه آورده است که اتفاقا دکتر عین‌الله خادمى نیز در کتاب خخودش با عنوان «مطالعه روشمند» همین موارد را آورده و بر آنها تاکید کرده است:

نکات کلیدی در یک مطالعه‌ی موثر از زبان فیل‌ریس

۱. برای شرایط مطالعه، وسواس ممنوع است

بعضی اشخاص چنین ترجیح مى‌دهند که در سکوت به مطالعه بپردازند و بعضی در سر و صدا. بعضى یک صندلى راحت را مى‌پسندند و بعضى هم دراز کشیدن یا نشستن رسمى را. اصلاً وسواس به خرج ندهید و در هر حالتى که آسوده‌تر هستید مطالعه‌ی خودتان را آغاز کنید.

۲. مرتب کردن مکان مطالعه، برای بعد باشد

اگر مکان مطالعه‌ی شما کمى آشفته و بهم ریخته باشد، مرتب کردنش را به نیم ساعت پس از مطالعه‌تان موکول کنید؛ چراکه در چنین حالتی در حین مرتب کردن اتاق به مطالبى که مطالعه‌شان کرده‌اید فکر خواهید نمود و زمان مفیدى را از دست نخواهید داد.

۳. مکان مطالعه با موضوع مطالعه [حتی‌المقدور] هماهنگی داشته باشد

اگر امکان داشته باشد موضوع مدنظرتان برای مطالعه‌ی کنونی شما، با مکانى که انتخاب مى‌کنید هماهنگى و سنخیت داشته باشد؛ این به افزایش بهره‌ورى و راندمان شما کمک شایانی مى‌کند. البته فراموش نکنید که این هماهنگى شامل وجود ابزار و لوازم مورد نیاز نیز مى‌شود.

۴. خیریه شدن به دوردست، برای مطالعه مفید است

بهتر است در مکان مطالعه‌ی شما، راهى براى خیره شدن به دور دست‌ها نیز وجود داشته باشد؛ چراکه امکان توقف‌هایی در مطالعه و چشم دوختن‌تان به بى‌نهایت، در افزایش کارآیى مطالعه‌ی شما بسیار سودمند است.

البته اگر شما چنین مکانی را ندارید، می‌توانید حداقل گهگاهى به سقف اتاق خیره شوید. اما فراموش نشود که اگر در این کار زیاده‌روی شده و خیلی زیاد انجام شود، ممکن است موجب حواس پرتی شود؛ پس فقط گاهی مثلا در حین حل یک تست یا مسئله‌ی خیلی سخت به یک جا خیره شوید و فکر کنید.

۵. در مطالعه، خود را محدود به یک مکان نکنید

هیچ‌گاه مطالعه‌ی خودتان را صرفا به حضور در مکان خاصى مشروط ننمایید؛ چراکه به این صورت بهانه‌اى پیدا می‌کنید که در بقیه‌ی مکان‌ها از مطالعه بگریزید. این را به یاد داشته باشید که مکان مطالعه در حقیقت جایى است که شما آنجا هستید.

۶. شرایط خواب‌آور را از محیط مطالعه خود دور کنید

به این موضوع نیز کاملا دقت کنید که میزان نور، دماى محیط، فرم صندلى و بقیه‌ی شرایط در مکان مطالعه‌ی شما به نحوی نباشد که به شما احساس خواب‌آلودگی بدهد.

و حتی‌الامکان از مطالعه‌ی در اتاق خواب خودداری کنید و یا در صورت اجبار به این کار، وسایلی همچون تخت‌خواب و سایر چیزهایی که برای شما شرایط خواب را تداعی کرده و شما را به یاد خواب می‌اندازد، پرهیز کنید.

۷. در هوای مناسب به مطالعه بپردازید

تهویه خوب و هواى پر از اکسیژن در مکان مطالعه، شرطى بسیار حیاتى است. در زمان مطالعه، به اندازه‌ی کافی باید اکسیژن به مغزتان برسد تا آمادگی ذهنی‌تان به این صورت بالاتر برود.

فهرست آثار دکتر فیل ریس

در ادامه (در جدول زیر) نام بیش از ۵۰ کتابی که دکتر فیل ریس در سال‌های متمادی (از ابتدای دهه‌ی ۸۰ میلادی تاکنون) به رشته‌ی تحریر درآورده، برای‌تان آورده شده است.

معرفی بخشی از افتخارات دکتر فیل ریس

به گفته‌ی خودِ دکتر فیل ریس در وب‌سایت رسمی‌اش (به نشانی: phil-race.co.uk)، وی ابتدا در کسوت یک دانشمند کار خود را آغاز نموده است، اما رفته رفته تغییر رویه داده و به یک توسعه دهنده‌ی آموزشی بدل شده است.

این روند تدریجی از یک scientist به یک educational developer به گونه‌ای بوده‌ است که وی در سال ۱۹۹۵، نتواسته است به طور کامل بازنشستگی‌اش را بپذیرد و با قدرت بیشتری در مسیر توسعه‌ی آموزشی پا گذارده است.

و با وجود اینکه وی در سال ۲۰۱۰ خود را به طور کامل بازنشته کرده است؛ اما با این حال تا ۵ سال بعد (یعنی سال ۲۰۱۵ میلادی) نیز به شدت درگیر روندهای آموزشی مختلف بوده؛ به نوعی که به گفته‌ی خودش، این پنج سال جزو پرمشغله‌ترین ایام عمرش بوده است.

عملکرد دکتر ریس در حوزه‌ی آموزشی به گونه‌ای بوده است که کار وی نیز در سال ۲۰۰۷ توسط آکادمی آموزش عالی (یک نهاد بریتانیایی با اعضای حرفه‌ای است که رسالتش، تقویتِ آموزش عالی است)، به رسمیت شناخته شد و این سبب اعطای کمک هزینه‌ی تحصیلی ملی به او از همان سال و پذیرش وی به عنوان “همکار اصلی” از سال ۲۰۱۲ شد. (همکار اصلی یا Principal Fellow عنوانی برای نسل بعدی مدیران مدارس بسیار موثر کشور انگلستان هستند.)

همچنین وی به عنوان استاد مدعو نیز در دانشگاه پلیموث (دانشگاهی در یک شهر بندری در انگستان) نیز مشغول به فعالیت بوده است، که در سال ۲۰۱۲ نیز از سمت این دانشگاه به او دکترای افتخاری در آموزش و پرورش اعطا شد؛ همچنین وی در دانشگاه Edge Hill (دانشگاه اج هیل یک دانشگاه دولتی مستقر در دانشگاه در اورمسکرک، لنکاوی، انگلستان است) نیز فعالیت آموزشی دارد.