مهارت نه گفتن را در خود تقویت کنید

یکی از مشکلات رایج در بین جوامع اعتقادی و سنتی، این است که تلفیق دو مولفه ارتباط تنگاتنگ و عدم خودباوری، موجب می شود که اشخاص قدرت و جرأت نه گفتن را نداشته باشند؛ البته این مشکل می تواند در میان مردم هر جامعه ای بروز کند، اما شیوع آن در جوامع یاد شده بیشتر به چشم می خورد.
این مشکل که غالبا به دلیل تربیت ناصحیح خانوادگی و احتماعی در شخص پدیدار می شود موجب می شود تا شخص “نه گفتن” را امری بی ادبانه و زشت قلمداد کند؛ و از همین رو شهامت بیان کلمه “نه” را در خود از بین ببرد.

نه نگفتن چه مشکلاتی را به وجود می آورد؟

اما اینکه شما نتوانید به دیگران نه بگویید، چه مشکلی را برای شما پدید می آورد؟

اگر شما اندک توجهی به پیامدهای فقدان توان نه گفتن در خودتان داشته باشید، درخواهید یافت که زمانی که در ازای درخواست های دیگران، نتوانید به آنها نه بگوید، میل تقاضای آنها به شما و طلب انجام امورشان توسط شما زیادتر خواهد شد و غالب امور دیگران – خواه با اهمیت و خواه بی اهمیت – به گردن شما خواهد افتاد؛ از این جهت:

• شما از امور ضروری خود باز می مانید،
• حستان نسبت به دیگران بد می شود،
• برای فرار از این مسئله به بهانه تراشی های کاذب و حتی دروغ‎گویی روی می آورید،
• در صورت توان، ارتباطتان را با دیگران کمرنگ و یا قطع می کنید،
  و …

و تمامی این موارد و ده ها مورد دیگری که عدم نه گفتن برای شما به همراه خواهد داشت موجب می شود که خودباوری و عزت نفس بیش از پیش در درون شما کاهش پیدا کند.

همچنین طی تحقیقاتی که در دانشگاه کالیفرنیا صورت گرفته است، مشخص شده به هر میزان که نه گفتن برای شما سخت تر باشد به همان میزان احتمال بوجود آمدن اضطراب، فرسودگی شغلی و حتی پدید آمدن افسردگی در شما تشدید خواهد شد.

فواید نه گفتن

غالبا اشخاصی که از خودباوری بالایی برخوردار هستند خیلی خوبی می دانند که نه گفتن، به نفع آنها است. عزت نفس این گروه از مردم به گونه ای است که جرأت ابراز واضح و صریح مخالفت خود را در مقابل خواسته های ناصحیح دیگران دارند؛
آنها مادامی که زمان نه گفتن را تشخیص دهند و نیاز به بیان این جمله را لازم بدانند، بدون فوت وقت مخالفت خود را بیان می کنند و ترس های اشتباه خود را در پشت جملات دو پهلویی همچون “فکر نمی کنم بتوانم”، “شک دارم”، “در این زمان فلان شخص کاری را به عهده من گذاشته” و … مخفی نمی کنند. به همین دلیل این دسته از افراد:

• زمان اصلی روزمره خود را صرف رشد و موفقیت خود می کنند،
• از درگیری های ذهنی و تشویش فکری مبری و به دور هستند،
• نیازی نمی بینند تا ارتباطشان را با دیگران قطع کنند و از سایرین فراری باشند،
• حس و حالشان خوب است و عملکردشان با توجه به این حال خیلی بهتر است،
  و …

راهکارهایی برای قاطعانه رد کردن درخواست‌ها و خواهش‌ها

نه گفتن و خودخواهی

شاید چنین به نظر برسد که نه گفتن با خیرخواهی برای دیگران، کمک به دیگران، حس هم نوع دوستی و … در تضاد باشد؛ اما اصلا چنین نیست، در واقع افرادی که قدرت نه گفتن را در خود پرورش داده اند، بیش از افرادی که شهامت نه گفتن را ندارند می توانند برای دیگران مفید باشند، چراکه:

• آنها صرفا در زمانی برای دیگران وقت صرف می کنند که توانایی های انحصاری آنها بتواند گره گشای دیگران باشد.
• این افراد وقت بیشتری برای رشد و ترقی خود دارند، و این رشد و ترقی آنها را برای مفید و کارآمد بودن کمک می کند.
• با نه گفتن این افراد به کسانی که امور ریز و درشتشان را به دیگران محول می کنند، به آنها می فهمانند که آنها نیز باید سعی و تلاش داشته باشند.
• کارهای پاره وقت و موقتی که این افراد برای دیگران انجام می دهند بیشتر قدر دانسته می شود و به صورت مستقیم و غیر مستیم در احساساتی نظیر قدردانی، شکرگزاری، احترام و … به صورت متقابل تقویت خواهد شد.
  و ….

چگونه نه بگوییم؟

اما بعد از تمام این مباحث، مسئله مهم این است که چگونه می توان به دیگران نه گفت؟ برای این منظور می توان راهکارهای زیر را توصیه کرد

راه های افزایش قدرت نه گفتن

* خودباوری خود را افزایش دهید

اینکه شما در زمان نه گفتن، احساس می کنید دیگران ناراحت می شوند، و این موجب تقویت مشکل خجولی بودن شما و عدم توان نه گفتنتان می شود، به عدم باور و اعتماد به خودتان برمی گردد.
پس باید با راهکارهای مختلف – راهکارهایی که در وبسایت منِ برتر آمده – مشکل عدم باور به خودتان را رفع کنید؛ این راهکارها می تواند نظیر موارد زیر باشد:

• انجام اموری که در آنها مهارت دارید و بر باورتان به خودتان می افزاید
• تکرار جملات انگیزشی که برای خودباوری و عزت نفس شما موثر است
• قرار گرفتن در اجتماعات پویا و پرنشاط
• دوری از افراد خجالتی و فاقد خودباوری
• تمرین خودباوری و تظاهر به دارا بودن عزت نفسی بالا
• توجه به نظافت، پوشش، معطر بودن و … خود
• مثبت اندیشی و دوری از افکار منفی و مخرب
• افزایش مطالعه در حوزه های فعالیت خودتان
• عدم توجه به افکار حجولی که در سرتان در جریان هستند
• خودشناسی و توجه به نقاط قوت خود
  و …

* برنامه ریزی داشته باشید

اگر شما در امور روزمره خودتان برنامه ریزی و زمان بندی داشته باشید و خود را متعهد کنید تا نسبت به این برنامه مقید باشید، از قبل زمانتان برای خودتان رزرو خواهد شد و در زمانی که خواسته های دیگران را می‌شنوید، ذهن شما به خوبی می داند که وقت شما پر است و از این رو به شما کمک می کند تا راحت تر به درخواست ها نه بگویید

* خود را جای دیگران بگذارید

شما می توانید خود را جای افراد درخواست کننده بگذارید و ببینید که آنها در مقابل درخواست های مکرر شما چه برخوردی دارند.
اگر کمی به عقب برگردید و شرایط خود را بررسی کنید خواهید دید که درصدی قابل توجه از اندک درخواست هایی که شما با مقدار زیادی خجالت به این افراد کرده اید، به راحتی از سوی ایشان رد شده است، چراکه آنها اصلا به این فکر نمی کنند که شاید شما ناراحت شوید و …

این بررسی و قیاس می تواند شما را در نه گفتن های بعدی تواناتر کند.

* یادتان باشد که هیچ گاه نمی توانید همه را راضی نگه دارید

مهم ترین عامل که قدرت نه گفتن را در افراد حجالتی افزایش می دهد این است که آنها می‌ترسند با نه گفتنشان، باعث ناراحتی دیگران شوند و شرایط قضاوت دیگران نسبت خودشان را فراهم کنند.
به یاد داشته باشید که از قدیم گفته‌اند ” در دروازه را می توان بست، اما در دهان مردم را نه”؛ یعنی شما به هر نحوی که عمل کنید، در نهایت، باز احتمال قضاوت از سوی دیگران وجود دارد، پس زندگی خود را روی رضایت دیگران قمار نکنید.

مرتبط: راهکار‌های موفقیت: ارتقای جرأت در تصمیم گیری و اقدام

مهارت نه گفتن و تربیت فرزند

مسئله بسیار مهم و حیاتی که درخصوص تربیت فرزندان خودتان نیز باید توجه کنید، این است که اگر شما از آن دسته از آدم های خجولی باشید که جرات نه گفتن را در خود پرزوش نداده اند و برای حل این مشکل نیز چندان تلاشی نمی کنند؛ این خصلت را که قطعا در شخصیت شما به یک عادت بد تبدیل شده است را با رفتار و حالات خودتان به فرزندانتان نیز منتقل خواهید کرد و فرزندان شما نیز به همین صورتی که قطعا خودتان نیز از آن راضی نیستید، بار خواهند آمد.

این جمله بسیار مشهور و صحیح را فراموش نکنید که:

فرزندان شما آن گونه نخواهند شد که شما می خواهید؛ بلکه فرزندان شما آن‎گونه خواهند شد که شما هستید.