سرمایهگذاری چیست؟
واژهی مرکب “سرمایه گذاری” تقریبا برای همهی مردم آشناست و احتمالا امروز هیچ فرد بالغی را پیدا نکنیم که با این کلمه آشنایی نداشته باشد و یا کمتر کسی است که با شنیدن این کلمه، مسئلهی هزینه کردن پول برای بدست آوردن منفعتی بزرگتر در ذهنش نقش نبندد.
اما اگر بخواهیم این واژه را در قالب تعریف بیاوریم، میتوانیم بگوییم: سرمایه گذاری یا investment در واقع همان تخصیص بخشی و یا همهی دارایی نقدی (پول) برای چیزی است که در آن انتظار سود و انتفاع منافع در آینده میرود؛ به بیانی کامل تر، سرمایه گذاری تضمین پول یا نقدینگی برای خرید و تهیهی اسباب یا داراییهایی غیر از پول، به منظور تحصیل و کسبِ منافع از آنها میباشد.
سرمایه گذاری از منظر علم اقتصاد و مالی
سرمایه گذاری در نگاه علم اقتصاد هم، به معنای خرید کالایی است که در حال حاضر مورد مصرف قرار نخواهد گرفت ولی صاحب آن در آینده بدان نیاز پیدا خواهد نمود و البته این کالا برایش سودآور نیز خواهد بود.
و سرمایه گذاری در علم مالی هم، یعنی شخص با پیش بینی سودآور بودن یک دارایی مالی همچون سهام در آینده، آن دارایی مالی را خریداری کند؛ و با این کار قیمت آن دارایی افزایش پیدا خواهد کرد به طوری که با فروشش در آینده با قیمتی بالاتر، سود و منفعتی افزوده به دست خواهد آورد.
لازمهی توجه به اصول سرمایهگذاری
به هر حال، آنچه که کاملا محرز و البته بسیار حیاتی است، این است که یک سرمایه گذاری موفق به تبعیت از قواعد و قوانینی خاص و اصولی نیاز دارد. ولی بسیاری از اشخاصی که با تصوری غلط و بدون آگاهی کافی از قواعد حاکم بر روند سرمایه گذاری، پا در این حوزه میگذراند، غالبا پس از مدتی بخش قابل توجهی و یا حتی کل دارایی خود را از دست میدهند و از گردونهی رشد مالی خیلی زود خارج میشود.
به همین دلیل است که خیلی از سرمایه گذاران مبتدی، پس از اینکه مدتی در یک سرمایه گذاری (و یا یک تجارت) وارد میشوند، یا این کار را رها کرده و یا در عملکردی اشتباه تر و به امیدِ واهیِ اینکه سرانجام روزی به موفقیتخواهند رسید، مدت زمان طولانی تری را درگیر تکرار اشتباه خود میشوند. که در هر دو حالت، آنها پس از گذشت مدت زمان (خواه کوتاه و خواه بلند) به این نتیجه میرسند که انتخاب شان کاملا اشتباه بوده و از ابتدا نیز نمی بایست وارد چنین سرمایه گذاری یا چنین تجارتی میشدند.
یک باور بسیار غلط
باور غلطی که در میان اکثر شکست خوردههای در یک سرمایه گذاری یا یک تجارت وجود دارد، این است که آنها علت شکست خود را به گردن مسائل بیرونی میاندازند و به نوعی سرمایه گذاری یا تجارت انتخاب کرده شان را در شرایط، زمان و یا مکان کنونی خود کاملا بدردنخور قلمداد میکنند. از همین رو، چنین افرادی که اتفاقا درصد آنها نیز بسیار زیاد است، به هیچ وجه به دنبال تصحیح رویهی خود نمی روند و به همین مورد که فلان سرمایه گذاری و یا بهمان تجارت مزخرف و بدردنخور است اکتفا میکنند؛ و این در حالی است که:
در دنیا تجارت شکست خورده وجود ندارد (حتی تجارتهای بسیار قدیمی، کهنه و نوستالژی)؛ اما تاجر شکست خورده، بسیار زیاد
راه حلها و اصولِ ضروری برای یک سرمایه گذاری موفق
ما قصد داریم در این مقاله به آنالیز و واکاوی کلی راهکارها و قواعد اولیه و البته بسیار مهم در جهت نیلِ به موفقیت در عرصهی سرمایه گذاری بپردازیم.
پیش از شروع، لازم به ذکر است که فراگیری و درک قواعد سرمایه گذاری همچون یادگیری یک زبان گفتاری جدید (مثل انگلیسی، عربی و …) است؛ و از همین رو اگر روی صحبت به سمت مواردی همچون اوراق قرضه، سهام و یا سایر زمینههای سرمایه گذاری نظیر ساختارها، نهادها و سازمان ها، و متوسط هزینههای یک ارز خارجی باشد، و یا بحث در خصوص مواردی همچون تحلیلهای تکنیکی برای درک بهتر شرایط ورود به یک سرمایه گذاری و … به میان آید، اصلا جای تعجب نیست که سرمایه گذارانِ تازه کار چنین احساس کنند که در مسیری کاملا ناشناخته و غریب پا گذاشته اند.
صبر و پایداری، شروط موفقیت در یک سرمایه گذاری
اگرچه در اینجا قصد ایجاد شک و تردید برای شما نداریم و نمی خواهیم از جملات مایوس کننده استفاده کنیم، اما به هر صورت باید این موضوع را به خوبی بدانید و درک کنید که برنامه ریزی در جهت بدست آوردن منفعتی قابل قبول و دائمی در بازارهای مالی بسیار سخت تر از آنی است که در اولین نگاه به نظر میآید.
این یک حقیقت تلخ است که طبق تخمینها و آمارهای غیررسمی، در نهایت بیش از ۸۰ درصد از همهی سرمایه گذاران (در حوزه و زمینه ای) از فعالیت و تلاش خود در این عرصه اجتناب کرده و به کاری امن تری تن در داده و غالبا رویهی آب باریکه را بیشتر میپسندند.
از همین رو است که کسب منافع قابل قبول و البته طولانی مدت، به دو نوع مهارت نیازمند است:
- اول: مهارت شناختِ راهبردهایی که بیشتر از زیان، سود به همراه داشته باشند.
- دوم: گره مهارت اول به مهارتی که ادامه دار بودن سود را در بازار پر نوسان و گاه وارونه نیز بتواند تثبیت کند.
و این در حالی است که بسیاری از سرمایه گذاران و تاجران تا حدی میدانند که در وهلهی اول به چه صورت راهبردهای سودآور را تشخیص دهند؛ اما همین که بازار در محدودهی زمانی به دلایلی مختلف دچار تغییر و تحول بشود، آنها قادر نخواهند بود تا راهبردهای خودشان را با تغییرات اجتناب ناپذیر انطباق بدهند.
به همین دلیل، اگر شما بخواهید در بازار پرنوسان شروعی خوب داشته و بر این شروع خوب نیز تداوم و ماندگاری ببخشید، لازم است تا بتوانید در کنار افزایش آگاهی مداوم، از صبر و سعهی صدری بالا نیز برخوردار باشید و در کنار آن به هیچ وجه از استمرار و ماندگاری در مسیر جا نزنید.
و بدین صورت خواهد بود که شما قادر خواهید بود تا از جرگهی اکثریت عادی خود را جدا کرده و در زمرهی اقلیتهای حرفه ای قرار دهید که اقدامات و عملکرد خودشان را منطبق با راهبردهای بلندمدت و نسبتا دائمی تعیین و تبیین میکنند.
انتخاب حوزهی سرمایه گذاری متناسب با خود
به این نکته توجه ویژه داشته باشید که انتخاب یک زمینهی سرمایه گذاری خوب و متناسب با وضعیت خود، آن چیزی نیست که بتوانید از طریق شرکت در یک سمینار و یا مشاهدهی یک آموزش تجاری گران بدان دست پیدا بکنید.
بلکه لازم است شما با نظر به:
- میزان سرمایهی اولیه تان،
- نیازتان به بازگشت سرمایه و استراتژی بلندمدت یا کوتاه مدتی که برای سرمایه گذاری خود تعیین کرده اید،
- میزان و آستانهی تحملتان در مقابل ریسک و خطرات مالی (پذیرش زیان مالی)،
- میزان شناخت و آگاهی شما درخصوص حوزهی مد نظرتان برای سرمایه گذاری،
- پشتوانههای فکری برای مشورت گیری،
- میزان قدرت تحلیل کردن (ذهن تحلیلی)،
و … سرمایه گذاری مناسب خودتان را برگزینید.
دوری از روندهای عمومی جامعه
با نگاه به روند عملگردی سرمایه گذاران بزرگ (چه در زمان حال و چه در طول تاریخ) به خوبی نشان میدهد که کسب سودهای خوب و طولانی مدت نیاز به موقعیت و شرایطی دارد که جلوتر (و حتی گاه عقب تر) از روند اجتماعی است و این موقیعیت هرگز با زوند اجتماعی همراه و هموزن نمی شود.
پس اگر میخواهید مهارت اول (که پیشتر از آن یاد شد) را بدست آورید و راهبرد مورد نظر را به خوبی دریافته و اجرا کنید؛ کاملا لازم و ضروری است که در روند انتخاب و پیاده سازی سرمایه گذاری خود، از چارچوبهای عمومی همچون تابلوهای سهام، چت رومها و … کاملا اجتناب و دوری کنید. این را فراموش نکنید که شما در یک کسب و کار کاملا جدی و بسیار مهم قرار گرفته اید و در این شرایط هر کس و هر آماری میتواند ایدهها و راهکارهای غلط خودش را به شما منتقل بکند.
بروزرسانی مداوم برنامهی تجاری خود
بروزرسانی پی در پی و مداوم برنامهی تجاری تان را در دستور کار خود قرار دهید و این بروزرسانی را در بازههای هفتگی یا ماهیانه و البته برای همیشه داشته باشید؛ این موجب خواهد شد تا شما ایدههای جدید را که برایتان سودمند است را به برنامهی خود بیافزاید و ایده هایی که به اشتباه انتخاب شده بودند و یا تاریخ مصرفشان گذشته است را از برنامه خود حذف کنید.
روندی که شما درون آن قرار گرفته اید نیاز به یک راهبرد کامل و بی نقص دارد، از همین رو هروقت که برایتان امکانش وجود دارد، به سراغ برنامه خودتان رفته و خود را در گودالی تصور کنید که در درون آن گیر افتاده اید و حال لازم است راهی برای برون رفت از آن پیدا کنید.
کنار گذاشتن عادتهای بد
این یک واقعیت از که هر بخش از زندگی با بخشهای دیگر گره خورده است، و نمی توان بخشی از زندگی را یافت که از سایر بخشها تاثیر نمی گیرد (حتی امور به ظاهر خارج از کنترل شما مثل تنفس، خوابیدن و … نیز از نظر زمان بندی، نحوهی خوابیدن و … با تمامی فعالیتها و عملکردهای شما گره خورده است)؛ بنابراین لازم است که شما در سایر جنبههای زندگی تان نیز، تا حد امکان کلیهی عادت بد خودتان را کنار گذاشته و شیوههای بهتری را برای خود در پیش گیرید.
موفقیت در سرمایه گذاری نیازمند تصمیم گیریهای صحیح و اثرگذار میباشد، و این در حالی است که عادتهای بد در امور روزمره، موجب میشود خوراک جسمی، روحی و روانی بد را به وجود شما وارد کند و تاثیر سوء در قدرت تحلیل شما و روند تصمیم گیری تان بگذارد که ناگفته نتایج آن بر روی سرمایه گذاری شما کاملا محرز است.
اجتناب از فرصتهای عیان و وسوسه برانگیز
همان طور که بیان شد، بیش از ۸۰ درصد از مردم در روند سرمایه گذاری، خیلی زود پا پس کشیده و بی خیال روند سرمایه گذاری میشوند؛ از همین رو کاملا مشخص است که به ندرت سود عاید اکثریت مردم میشود؛ بنابراین اگر شما در برهه یا بره هایی از زمان، فرصت هایی خیلی خوب را رؤیت کردید، باید این را نیز بدانید که سایرین نیز به احتمال بسیار زیاد این فرصت را مشاهده کرده اند.
این شرایط سبب خواهد شد که شما در کنار جمعیت قرار گرفته و همان طور که بیان شد، روندهای اجتماعی با روندهای موفقیت آمیز در تعارض هستند و از همین رو، این قرارگیری در نهایت موجب شکست شما با سایرین خواهد شد.
ثبات قدم در روند قواعدِ خود
نظم سیستمی، یکی از راههای نجات بخش شما در زمان بحران است؛ شما قواعد تجاری را بدین جهت برای خود برپا میکنید تا در زمان قرارگیری در شرایط بد، با اسعانت از آنها، خود را از شرایط موجود خارج کنید؛ بنابراین اگر شما به قواعدتان اجازه ندهید تا کار خودشان را انجام دهند، خیلی زود انظباط و نظم سیستمی خودتان را از دست خواهید داد و بیشتر متحمل ضرر خواهید شد. پس به هیچ وجه نبایستی با هر شکست یا موفقیتی قواعد و قوانین خود را دستخوش تغییر و تحریف کنید.
البته توجه به این نکته نیز ضروری است که با بالا رفتن آگاهی و تجربه تان، احتمال تشخیص نمامناسب بودن قاعدهی فعلی نیز به وجود خواهد آمد؛ لذا در صورتی که به طور قطع متوجه نامناسب بودن قانون فعلی شدید، موضوع یاد شده از اعتبار ساقط خواهد شد؛ و آن زمان، زمانی خواهد بود که باید قاعدهی صحیح جدید را جایگزین قاعدهی ناصحیح قبلی کنید.
اما این را نیز بدانید که تبعیت از یک قاعدهی ناقص بسیار بهتر از عدم تبعیت از هیچ قانون و قاعده ای است.
عدم پیروی از کارشناسان بازار
یادتان نرود که این پول و سرمایهی شما است که در روند سرمایه گذاری در معرض خطر قرار میگیرد و نه پول یک کارشناس بازار؛ پس به هیچ وجه ریش و قیچی را در اختیار کارشناسان بازار قرار ندهید. البته این به معنای عدم گوش فرا دادن به کارشناسان خبره و البته بی طرف، و بهره گیری از تجربیات و مشورتهای آنها نیست؛ بلکه منظور این است که بعد از بهرهگیری از یک یا چند کارشناس (البته کارشناسی کاملا مطمئن و خبره که خروجی مطلوب آن در طولانی مدت کاملا گویای تجربه و تبحر او است. و همچنین صرفا در صورتی که نیاز به مشورت را احساس میکنید)، باز هم در نهایت این شمایید که باید فارغ از سمت گیریهای اشتباه و تمایل به روندهای کارشناسان تصمیم گیرندهی نهایی باشید.
این را نیز به یاد داشته باشید که در اغلب موارد احتمالا کارشناسان از موضع خودشان صحبت میکنند و با نظرات و گفتههای وسوسه برانگیز و هیجان آفرین خود، فقط در پی این هستند که سود خودشان را افزایش دهند.
عدم اعتقاد به شرکت یا محصولی خاص
یادتان باشد که اگر به ابزارهای تجاری خودتان به صورت مفرط علاقه دارید و به طو مداوم به سرمایه گذاری برای روی یک شرکت و یک برند خاص اصرار دارید، بی شک سرانجام تصمیماتِ احساسی و اشتباه و انتخابهای نادرست را خواهید داشت. اما عدم دلبستگی بی حد و حصر به یک برند یا شرکت، میتواند ذهن شما را در روند سرمایه گذاری باز کند و موجب شود که شما همیشه فارغ از شرایط مقطعی یک برند خاص، به انتخاب یا انتخاب آن بپردازید و در آن سرمایه گذاری کنید.
و این سبب خواهد شد که به عنوان مثال در زمانی که یک سهام خاص با شکست مواجه میشود، شما با تصمیمی بجا و درست و به دور از هر گونه تعصب و پافشاری، به موقع انتخاب صحیح را برای خروج از این سرمایه گذاری انجام دهید که این موجب میشود که شما نه تنها در دام سیر نزولی نیافتید، بلکه از این اتمام روند سرمایه گذاری به منفعت برسید.
پس مادامی که سایرین با تصوراتی اشتباه و تصمیماتی احساساتی درخصوص یک برند یا سهام خاص، اقدامات اشتباه و غیرمعقولی انجام میدهند، شما با تصمیمات صحیح صاحب منافع میشود.
کنار گذاشتن تلافی کردن
افت ارزش سرمایه در یک سرمایه گذاری، بخشی طبیعی از روند زندگی سرمایه گذاران و معامله گران است، پس اگر شما نیز در روند سرمایه گذاری خود با یک شکست مواجه شدید، سعی نکنید با تکرار دوباره و یا چند بارهی آن سرمایه گذاری یا معامله، و یا با کنار گذاشتن راهبردهای خودتان، در صدد انتقام از بازار بیایید.
لازم است در فرایند سرمایه گذاری ها، به راهبردهای امتحان شده و صحیح خودتان که سرانجام افزایش سرمایه شما را نیز در پی خواهد داست ایمان داشته باشید، پس زیانهای احتمالی که به سراغتان میآیند را تحمل کنید و صرفا از این شکستها برای موفقیتهای آینده درس بگیرید و مسیر تان را به درستی دنبال کنید.
توجه به علائم هشدار دهنده اولیه
کمتر ضرر و خطر بزرگی وجود دارد که بدون هشدارهای فنی به وقوع بپیوندد؛ و عمدتا پیش از ضررها، ابتدا اخطارهای متعددی نمایان میشود، به نحوی که اگر شما این پیامها و سیگنالها را جدی بگیرید، میتوانید به موقع تصمیمات صحیح را بگیرید و از وقوع ضرر و زیان جلوگیری کنید.
و این در حالی است که اکثر سرمایه گذاران و معامله گران این پیغامهای هشدار دهنده را نادیده گرفته و اجازه میدهند که امیدهای واهی جای نظم فکریِ صحیح را بگیرد و بدین صورت خود را در معرض شکست قرار میدهند.
سرمایه گذاری با هوش خود
در روند سرمایه گذاری دو نوع سرمایه گذار شکست خورده وجود دارد، اول آن دسته که صرفا از الگوهای خودشان تبعیت میکنند و در این میان از هیچ تجربه و مشوری دیگری بهره نمی گیرند، و دوم آن دسته که به صورت کورکورانه تقلید محض را در پیش میگیرند و بدون هر گونه مطالعه و درکی به انجام اموری میپردازند که از سمت دیگران به آنها دیکته شده است.
اما همان طور که پیشتر نیز بیان شد، برای اینکه سرمایه گذاری درستی داشته باشید و از دست دادن سرمایه تان را شاهد نباشد، حتما در این حوزه از افراد موفق و منصف، مسائل مهم و حساس را فرا بگیرید، اما پس از آن نیز فقط بر پایهی مهارتهای منحصر به فرد خود و راهبردی که از ارزیابی شرایط خود، میزان ریسک پذیری خود و … در بازار تولید شده، اقدام به تصمیم گیری و ساخت هویت خودتان در بازار سرمایه بکنید.
فراموشی قصه هایِ ترفند جادویی برای موفقیت
معمولا سرمایه گذاران و معامله گران بازنده کسانی هستند که در خصوص فرمولی مخفی و البته کاملا جادویی که میتواند همهی نتایج را تغییر بدهد و در واقع یک برگ برنده برای همیشه تلقی میشود، خیالبافی میکنند.
از همین رو کاملا مطمئن باشید که هیچ گونه رمز، سر یا فرمولی جادویی برای موفقیت وجود ندارد، و تنها و تنها راه موفقیت، انتخاب دقیق و همراه با آگاهی بالا، به همراه مدیریت ریسک برای کسب سود است.
مقابله با تفکر کارمندی
اغلب ما چنین فرا گرفته ایم و به این روند عادت کرده ایم که لازم است تا یک ماه تمام تلاش و فعالیت بکنیم و پس از آن، در پایان ماه با دریافت حقوق، توان پرداخت هزینهها و نیازهای زندگی خود را کسب کنیم. اما این شیوهی سنتی فکری با روند طبیعی و موثر در تجارت و تمامی کسب و کارهای غیرکارمندی (که اتفاقا میتوانند در تحول زندگی نیز بسیار موثر باشند) دقیقا در تضاد است.
در واقع آمارها نشان دهندهی آن هستند که بیشترین سود سالانهی در هر تجارتی، تنها در برهه هایی خاص از سال برای سرمایه گذارها و تاجرها به دست میآید و از همین رو، یک سرمایه گذار و یا تاجر موفق به هیچ وجه نباید به دنبال یک حقوق منظم باشد که در پایان هر ماه به حساب او واریز میگردد، چراکه چنین تفکری میتواند روند تلاشها و فعالیتهای او را مختل کرده و عزم او را در این روند سست و ضعیف کند.
برداشت به موقع سود خود
اگرچه زمانی که با قواعد یاد شده در یک زمینه سرمایه گذاری بکنید، به طور مداوم سود خوبی نصیب شما خواهد شد؛ اما تا آن زمان که سودتان را برداشت نکرده باشید، این سود متعلق به شما نخواهد بود. پس اگر به دنبال آن هستید که سودهای بدست آورده را لمس کنید و از آنها در جهت منافع شخصی خود و عزیزانتان بهره بگیرید، سعی کنید با شیوههای گوناگون همچون فروش بخشی از سهام هایی از خودتان که قیمتشان افزایش یافته است، سودتان را برداشت کنید.
در ضمن فراموش نکنید که همیشه دست هایی پنهان در بازار سرمایه میتوانند در واپسین لحظات، سودهای شما را از شما بربایند؛ پس, این را نیز به یاد داشته باشید که شاید گاه شما نیازی به نقد کردن سهامتان و یا کسب سود حاصل از رشد آن را نداشته باشید؛ اما با این حال، زمان آن فرا رسیده که با نقد کردن سهام، سودش و یا هر دوی آنها، آن را از گردونهی سرمایه گذاری و معامله بیرون بکشید.
پذیرش سادگی در روند کار
در سرمایه گذاری این را به یاد داشته باشید که لازم است روی وضعیت عملکردی قیمتها تمرکز داشته باشید و غیر از این هر چیز در اولویتهای بعدی قرار دارد. پس حتما بایستی بدین صورت پیش رفته و شاخصهای فنی خود را مطابق با آن بسازید.
اما با این وجود، باز هم بدانید که با اهمیت ترین مولفهی این شاخص ها، تایید یا نفی همان چیزی خواهد بود که پیشتر شما با ذهن اقتصادیِ آموزش دیدهی خودتان بدان دست یافته اید؛ پس تا حد امکان از پیچیده کردن امور دوری کنید و سعی کنید در این فرایند، تا حد امکان به همین داشتهها اکتفا کنید و در عین دقت و تمرکز، کار را بر خودتان ساده بگیرید.
دوری از هر گونه اعتیاد به روال
همیشه در روالِ سرمایه گذاری و تجارتی فعال، تولید مکرر و انتشارِ مواد شمیایی همچون آدرنالین و اندروفین از طریق مغز شما صورت میپذیرد، و این در حالی است که اگر حتی در روند تجارتتان پول زیادی را از دست هم بدهید، باز تولید و نشر مکرر این مواد مخدر در بدن شما سبب خواهند شد که احساس خوشایندی در شما ایجاد شود. و این روند سبب خواهد شد که حتی به موقعیتهای بد اعتیاد پیدا کنید، پس با آگاهی به این موضوع، حتما مراقب خود و عملکردهای تکرار شوندهی خود باشید.