یکی از مشکلاتی که اکثر مردم (بویژه افراد خجالتی) با آن دست به گریبان هستند، عدم قدرت “نه گفتن” به خواستههای غیرمعقول یا سنگین دیگران است؛ از همین رو، بسیاری از مردم، بخش قابل توجهی از زندگی خود را صرف اموری میکنند که اصلا راغب به آن نیستند و یا حتی گاه آن کار در چارچوب تواناییهایشان نیز نمیگنجد.
البته در این بین، گروهی از مردم هم هستند که در مقابل تقاضای دیگران، میتوانند به راحتی نه بگویند؛ ولی نه گفتن آنها عموما به صورتی نامطلوب و ناراحت کننده است، به نحوی که در بسیاری از موارد، در رویارویی با هر تقاضا، شرایط ناراحتی و قطع ارتباط با دیگران را فراهم میکنند.
و اگرچه دستهی اول به مراتب مشکلات بیشتری را شاهد هستند و در این روند ناراحتی و زجر بیشتری را تحمل میکنند؛ اما دستهی دوم نیز به نوبهی خود شاهد مشکلات عدیدهای هستند و قطع مکرر ارتباطشان با دیگران و یا کمرنگ شدن این ارتباطات، به نوعی به ضررشان تمام میشود.
برای زندگی خود هنر نه گفتن را فرا بگیرید
لذا اگر به جای پذیرش نابجای تقاضاهای غیراصولی دیگران و یا زدن دست رد به سینهی متقاضیان، شیوهای را در پیش بگیریم تا بواسطهی آن هم از پذیرش این تقاضاها سر باز بزنیم و هم موجب ناراحتی و دلخوری دیگران نشویم؛ میتوانیم مشکلاتی که از هر دو طرف میتواند متوجه ما باشد را به حداقل رسانده و یا کاملا حذف نماییم.
بدین منظور، شما میتوانید چهار مرحلهی زیر را در این راستا در پیش گرفته تا با حداقل دردسر و تحمل سختی و در کوتاهترین زمانِ ممکن حداکثر نتیجه را دریافت نمایید. البته توصیه میشود که در کنار انجام این روال چهار مرحلهای، روند افزایش عزت نفس و خود باوری را نیز در خود ایجاد نمایید تا مشکلاتی همچون خجولی بودن و امثال این نیز در زمان رویارویی با دیگران در شما وجود نداشته باشد.
روال ۴ مرحلهای “نه گفتن” حرفهای به دیگران
تصمیم گیری
شما در زمان مواجه با تقاضای دیگران، باید ابتدا با سبک و سنگین کردن تقاضای فرد، شرایط را برای انجام یا عدم انجامش مدنظر قرار دهید؛ بدین منظور، کافی است بین جایگاه متقاضی و زحمتی که درخواستش برای شما دارد ترازویی قرار دهید و بسنجید که اصلا کشیدن این زحمت ارزشش را دارد یا خیر؟!
چراکه گاه با وجود وقتگیر بودنِ انجام یک تقاضا و داشتن زحمت برای ما، به دلیل جایگاهی که فرد متقاضی در نزد ما دارد و همچنین بازخوردهای بعدی که میتواند برایمان به همراه داشته باشد، قبول زحمت میتواند توجیهپذیر و معقول باشد. همین طور، با بهرهگیری از این روش، احتمالا موارد زیادی که در نگاه اول چندان زحمتی ندارند نیز در زمرهی کارهای عبث و بیهوده قرار خواهند گرفت و بهتر است توسط شما قبول زحمت نشود.
البته در صورت لزوم، شما میتوانید از متقاضی برای مقداری فکر کردن بر روی موضوعِ تقاضا وقت بگیرید؛ تا هم بهتر بتوانید بر روی انجام یا عدم انجامش فکر کنید و هم در صورت مخالفتتان، راه بهتر و جذابتری برای ابراز مخالفت در پیش بگیرید.
همراهی اولیه و ارائه تقدیر
در صورتی که در مرحلهی اول، به این نتیجه رسیدید که بهتر از قبول و انجام درخواست متقاضی امتناع کنید؛ توصیه میشود همان ابتدا و به صراحت مخالفت خود را ابراز نکنید.
البته این به معنی مبهمگویی و دادن پاسخ دو پهلو به فرد نیست؛ بلکه منظور این است که در قدم اول، از دادن جواب رد، آن هم به صورت مستقیم اجتناب کنید، چراکه این نوع عملکرد میتواند بر روی ذهن متقاضی اثر سوء بگذارد.
به همین دلیل بهتر است شما ابتدا با فرد مقداری همراهی داشته باشید و نشان دهید که به درخواست او احترام میگذارید؛ مثلا، وقتی که فرد تقاضای کمک مالی برای مرمت خانهاش را دارد، بهتر است ابتدا درخصوص موضوع مرمت خانه، مقداری با او همراهی کنید و از اینکه قصد دارد در منزلش برای یک زندگی بهتر تغییراتی ایجاد کند، او را مورد تایید قرار دهید. و یا زمانی که فرد برای مداوای فرزندش طلب پول میکند، تحسین او بابت توجه ویژه به سلامتی فرزندش، کاری است که نشان از احترام شما به این عمل دارد.
این روند میتواند فارغ از قبول یا عدم قبول شما و پاسخ مثبت و یا منفی شما به تقاضای فرد، احساس درک شدن و گذاردن احترام را در او ایجاد کرده و نگاه خوشایندی را برایش به همراه داشته باشد.
گفتن نه و آوردن دلیل
زمانی که شما توانستید به خوبی با فرد متقاضی همراهی و همدلی بکنید، وقت آن رسیده که ضمن دادن پاسخ منفی به تقاضای وی، دلیلِ عدم همکاریتان را نیز بیان کنید. قطعا در این زمان دیگر نه شنیدن از شما خیلی کمتر موجب آزار متقاضی خواهد شد و کماکان ارتباط گرم و صمیمانهی شما برقرار خواهد ماند.
این را به خاطر داشته باشید که در این مرحله شما به هیچ وجه حقِ دروغگویی را ندارید و نباید به خود اجازه دهید که صرفا به خاطر عدم رضایتتان از انجام کاری، متوسط به شیوههایی به دور از اخلاق شوید؛ اما در بیان دلیل یا ادلهی خود، شما آزاد و مختارید که صرفا به مواردی اشاره نمایید که جدای از حقیقی بودن، پذیرش خوبی را نیز برای متقاضی ایجاد میکند.
ارائه راهکار
اگرچه راهکاری که در مرحلهی دوم به کار خواهید بست، میتواند درد نه شنیدن را برای متقاضی بسیار کم کند، اما قطعا ارائهی راهکارهایی به فرد که بتواند آنها را جایگزین درخواست خود کرده و نتیجهای مشابه را به دست آورد نیز میتواند اثر بسیار مثبتی گذارده و حسِ نامطلوب نه گفتن شما را بسیار کمرنگ کرده و یا به طور کامل از بین ببرد.
مطالب مرتبط: