داستان کوتاه: حکایت سقراط و مرد رنجیده

روزی سقراط مردی را دید که بسیار ناراحت و متاثر است. بنابراین علت ناراحتیش را از وی پرسید، و مرد در جواب پاسخ داد: “در راه که می‌آمدم یکی از آشنایان را دیدم. سلام کردم، جواب نداد و با بی‌اعتنایی و خودخواهی گذشت و رفت و من از این طرز رفتار او خیلی رنجیدم.”

سقراط در ادامه گفت: “چرا رنجیدی؟”

مرد با تعجب از این سوال گفت: “خب معلوم است، چنین رفتاری ناراحت کننده است.”

سقراط مجددا پرسید: “اگر در راه کسی را می دیدی که بر زمین افتاده و از درد و بیماری به خود می‌پیچد، آیا از دست او دلخور و رنجیده می‌شدی؟”

مرد باز هم متعجب شد و جواب داد: “مسلم است که هرگز دلخور نمی‌شدم. آدم که از بیمار بودن کسی دلخور نمی‌شود.”

سقراط باز هم پرسید: “به جای دلخوری چه احساسی می‌یافتی و چه می‌کردی؟”

مرد دوباره جواب داد: “احساس دلسوزی و شفقت؛ و سعی می‌کردم طبیب یا دارویی به او برسانم.”

سقراط گفت: “همه‌ی این کارها را به خاطر آن می‌کردی که او را بیمار می‌دانستی،
آیا انسان تنها جسمش بیمار می‌شود؟
و آیا کسی که رفتارش نادرست است، روانش بیمار نیست؟
اگر کسی فکر و روانش سالم باشد، هرگز رفتار بدی از او دیده نمی‌شود؟
بیماری فکر و روان نامش “غفلت” است و باید به جای دلخوری و رنجش، نسبت به کسی که بدی می‌کند و غافل است، دل سوزاند و کمک کرد و به او طبیب روح و داروی جان رساند.
پس از دست هیچ کس دلخور مشو و کینه به دل مگیر و آرامش خود را هرگز از دست مده و بدان که هر وقت کسی بدی می‌کند، در آن لحظه بیمار است.”