زنجیره فرماندهی چیست؟ (تعریف و توضیح)

اکثر شرکت‌ها یک سلسله مراتب دارند که توصیف می‌کند چه افراد، تیم‌ها یا بخش‌هایی که یک فرد مسئول آن است. این یک زنجیره فرماندهی نامیده می شود – یک جزء ارزشمند از هر سازمان. یک زنجیره فرماندهی به هر یک از اعضای سازمان این امکان را می دهد که درک دقیقی از اینکه به چه کسی گزارش می دهند و چه کسی تیم خود را تشکیل می دهد، داشته باشد. در این مقاله به ساختار سنتی زنجیره فرماندهی، مزایا و معایب مرتبط با آن می پردازیم و در مورد زنجیره های فرمان مسطح و عمودی بیشتر توضیح می دهیم.

بیشتر بخوانید: پیشرفت شغلی با توسعه رهبری

زنجیره فرمان چیست؟

زنجیره فرماندهی یک ساختار سازمانی است که نحوه گزارش هر یک از اعضای یک شرکت به یکدیگر را مستند می کند. در بالای نمودار بنیانگذار، مالک یا مدیر عامل شرکت قرار دارد و افرادی که به آنها گزارش می دهند مستقیماً در زیر ظاهر می شوند. این الگو تا زمانی ادامه می یابد که هر فرد یا سطح اشتغال در سازمان محاسبه شود. این سلسله مراتب در طول زمان با پیوستن و خروج کارکنان تغییر می کند.

زنجیره ای از فرماندهی برای توزیع قدرت و مسئولیت ها، آگاه نگه داشتن کارکنان از اخبار شرکت و ایجاد سیستمی برای به اشتراک گذاری دانش وجود دارد. همچنین تضمین می کند که هر کارمند مسئول کار خود است، اما همچنین یک رهبر ارشدتر برای ارائه حمایت، تشویق و انگیزه دارد.

بیشتر بخوانید: ۲۰ ویژگی رهبری که یک رهبر بزرگ می سازد

زنجیره سنتی ساختار فرماندهی

زنجیره فرماندهی یک روش بسیار سنتی برای ساختاردهی سطوح اختیارات یک شرکت است. مشاهده زنجیره‌ای از ساختار فرماندهی در سازمان‌های مختلف، از مشاغل مبتنی بر مشتری گرفته تا نهادهای دولتی، معمول است.

یک صاحب کسب و کار یا مدیر عامل، این موقعیت را در بالای زنجیره فرماندهی دارد، زیرا آنها موقعیت بالایی را در شرکت دارند. سطح بعدی پایین معمولاً شامل مدیران ارشد یا افرادی می شود که در نقش های معاون رئیس در بخشی از سازمان هستند. این افراد مستقیماً به مالک یا مدیر عامل گزارش می دهند.

در سطح بالای مدیریت، ممکن است مدیران یا سرپرستانی را بیابید که مسئولیت کل بخش یا گروهی از کارمندان را بر عهده دارند. این کارمندان در سطح مدیریت میانی و در انتهای زنجیره فرماندهی ظاهر می شوند تا نشان دهند که شخصیت اقتدار آنها سرپرست مستقیم آنها است. همچنین یافتن راه‌های متعددی برای شکستن سلسله مراتب بیشتر، بسته به بزرگی یک شرکت، تعداد بخش‌ها و موارد دیگر، معمول است. بسته به نیازهای تجاری ممکن است سطوح مدیریتی بیشتر یا کمتر باشد.

نکته مهمی که باید به خاطر بسپارید این است که هر چه موقعیت شما در انتهای سلسله مراتب دورتر باشد، ممکن است اختیارات کمتری داشته باشید. افرادی که در بالای سلسله مراتب هستند کنترل بیشتری بر تحولات سازمانی دارند و در موقعیتی هستند که تصمیمات مهمی را اتخاذ می کنند. آنها همچنین مسئولیت پذیری و مسئولیت بیشتری را در قبال موفقیت شرکت و تمامی افرادی که در زنجیره فرماندهی زیر نظر آنها قرار می گیرند، بر عهده دارند.

در حالی که یک ساختار سنتی برای یک زنجیره فرماندهی وجود دارد، ممکن است زبان مورد استفاده در سلسله مراتب یک شرکت را از یک تجارت به تجارت دیگر متفاوت بدانید. برخی از شرکت ها از اصطلاحات سنتی مانند “برتر” و “فرع” برای توصیف اعضای سلسله مراتب یک شرکت استفاده می کنند، در حالی که برخی دیگر از “اعضای تیم”، “کارمندان” یا عناوین شغلی واقعی استفاده می کنند.

بیشتر بخوانید: چگونه یک مدیر شویم

مزایا و معایب یک زنجیره فرماندهی

مانند بسیاری از چیزها در یک شرکت، داشتن یک زنجیره در محل دارای مزایا و معایب خاصی است. این مزایا و معایب را هنگام تصمیم گیری در مورد ایجاد یک زنجیره فرمان یا دنبال کردن زنجیره فعلی خود در نظر بگیرید:

مزایای زنجیره فرماندهی

در اینجا فقط برخی از مزایایی است که می توانید از داشتن یک زنجیره فرمان در محل انتظار داشته باشید:

افزایش بهره وری

هنگامی که یک کارمند فقط یک نفر برای گزارش دادن داشته باشد، احتمالاً از نزدیک با هم کار خواهند کرد و در نتیجه ارتباط سریعتر و توانایی حل سریع مشکلات را خواهند داشت. به عنوان مثال، عضوی از تیم را تصور کنید که روی حل مشکل مشتری کار می کند. سرپرست مستقیم آنها احتمالاً درک بهتری از عملیات بخش آنها و بهترین راه حل برای حل مسئله دارد. به جای اینکه یک کارمند به سمت مدیر بالاتر بعدی برود، سرپرست آنها می تواند به سرعت راهنمایی های ارزشمندی به آنها ارائه دهد. سرپرست می‌تواند در صورت نیاز، مشکل را به مدیریت بالاتر برساند.

جهت روشن

هنگامی که یک زنجیره فرماندهی در محل وجود ندارد، یک کارمند ممکن است دستورالعمل ها و دستورالعمل های متناقضی را از اعضای مختلف مدیریت دریافت کند. یک زنجیره فرمان کمک می کند تا سردرگمی یا تصمیم گیری در مورد اینکه به کدام مدیر هنگام انجام یک کار یا پروژه گوش دهد، از بین برود.

ثبات

طبیعی است که کارکنان در طول روز سؤالاتی داشته باشند یا در مورد کار خود به راهنمایی نیاز داشته باشند. همچنین مهم است که آنها اهداف کاری داشته باشند و کسی که برای حمایت از آنها وجود دارد. داشتن یک زنجیره فرماندهی ثبات را فراهم می کند تا آنها بتوانند این چیزها را تجربه کنند. یک کارمند دقیقاً می‌داند که باید برای دریافت بازخورد یا کمک به چه کسی مراجعه کند، و بنابراین، کنترل بیشتری بر نقش خود و ثبات بیشتری در محل کار داشته باشد. با یک زنجیره فرمان، یک کارمند همچنین می‌فهمد که انتظارات مدیرشان چیست و در چه موقعیت‌هایی نیاز است که مدیر درگیر شود.

مسئولیت

با وجود زنجیره ای از فرماندهی، سرپرستان و مدیران ارتباط کاری نزدیکی با گزارش های مستقیم خود دارند و از مسئولیت های خود و پروژه هایی که در هر زمان بر روی آنها کار می کنند آگاه تر هستند. این می تواند منجر به مسئولیت پذیری بیشتر و افزایش بهره وری شود، زیرا کارکنان شخصی را دارند که آنها را به سمت موفقیت راهنمایی می کند.

مسئولیت ساختاری

هر کارمندی که در یک زنجیره فرماندهی ظاهر می شود، مجموعه ای از مسئولیت های خاص خود را دارد. با وجود زنجیره ای از فرماندهی، همه از آنچه که شغلشان مستلزم آن است و برای رسیدن به اهداف و کمک به موفقیت شرکت باید انجام دهند آگاه هستند.

درک بیرونی

عناوین خاص دارای وزن مشخصی برای افراد خارج از سازمان هستند. به عنوان مثال، یک مشتری ناراحت ممکن است بخواهد با یک مدیر ارشد صحبت کند زیرا آنها درک می کنند که این شخص توانایی بیشتری برای حل مشکلات خود دارد.

معایب زنجیره فرماندهی

به همان اندازه که یک زنجیره فرماندهی می تواند بزرگ باشد، داشتن آن در محل کار دارای معایبی است. معایب عبارتند از:

همکاری کمتر

سازمانی با زنجیره فرماندهی می‌تواند همکاری کمتری در محل کار داشته باشد، زیرا افرادی که در بالای سلسله مراتب هستند قوانین و استانداردها را تعیین می‌کنند و انتظار دارند دیگران از آن پیروی کنند. در حالی که مدیران میانی و کارمندان ممکن است در تصمیم‌گیری‌ها حرفی برای گفتن داشته باشند یا در کار خود استقلالی داشته باشند، این مقامات هستند که همه چیز را تأیید می‌کنند و نحوه عملکرد شرکت را انتخاب می‌کنند. همچنین، اگر زنجیره فرماندهی رعایت شود، یک کارمند ممکن است هرگز فرصتی برای شناخت افرادی که بالاتر از مافوق مستقیم خود هستند را نداشته باشد.

ارتباط آهسته

اگر یک سوال، نگرانی یا ایده باید چندین پله از زنجیره فرماندهی را طی کند تا مدیریت بالاتر بتواند به آن رسیدگی یا تایید کند، ممکن است کمی طول بکشد. این می تواند بر سرعت انجام کارهایی مانند تکمیل پروژه یا حل مشکل مشتری تأثیر بگذارد.

کاهش توانمندی کارکنان

بدون زنجیره فرماندهی، این احتمال وجود دارد که یک سازمان برای توانمندسازی کارکنان ارزش قائل شود و به کارکنان خود توانایی تصمیم گیری مرتبط با کار یا موقعیت خاص را بدهد. یک زنجیره فرماندهی می تواند این اختیار کارمند را کاهش دهد.

رقابت بیشتر

با زنجیره ای از فرماندهی، مدیران تصمیم گیری می توانند احساس رقابت با مدیران دیگر خود را داشته باشند، زیرا ممکن است از کارکنان خود محافظت کنند و بخواهند بر تیم خود کنترل داشته باشند. این می تواند منجر به فرهنگ بی اعتمادی در بین مدیران همتا شود.

زنجیره فرمان مسطح چیست؟

یک زنجیره فرمان مسطح زمانی است که یک مدیر کنترل زیادی در یک سازمان داشته باشد. آنها ممکن است افراد و تیم های زیادی داشته باشند که به آنها گزارش می دهند و بنابراین زنجیره فرماندهی آن سازمان صاف یا افقی به نظر می رسد. معمولاً با این نوع سلسله مراتب، تعداد کمتری از مدیران میانی و کارمندان قدرت زیادی دارند و خود را کنترل می کنند، به ویژه بر کار و محیط خود.

شما می توانید یک زنجیره فرمان مسطح را در هر نوع یا اندازه سازمانی پیدا کنید، اما برای کسب و کارهای کوچکتر معمول است که این نوع سلسله مراتب را داشته باشند زیرا تعداد کارکنان کمتری در سازمان وجود دارد. ممکن است مالک یا بنیانگذار کسب و کار، به دنبال آن یک مدیر میانی و سپس گروهی از کارمندان وجود داشته باشد.

زنجیره فرمان عمودی چیست؟

یک زنجیره فرمان عمودی نسبت به یک زنجیره فرمان مسطح، مراحل و سطوح بیشتری در سلسله مراتب خود دارد. هر مدیر معمولاً فقط مسئول مدیریت چند نفر از همکاران است، بنابراین سطح کنترل آنها محدودتر است و معمولاً به بخش خود محدود می شود.

با یک زنجیره فرمان عمودی، ممکن است متوجه شوید که قوانین، فرآیندها و رویه‌های شرکت ثابت‌تر هستند و از سوی رهبران ارشد سازمان می‌آیند که سپس به مدیران دیگر مسئولیت انتشار اطلاعات را می‌دهند.