بی شک مهم است که کودک هوش اخلاقی داشته باشد تا بدین صورت بتواند در رابطه با دوستاش و اطرافیانش با مهربانی و احترام برخورد بکند.

کودک اگه هوش اخلاقی نداشته باشد نمی‌تواند دوستانش را درک کرده و با آنها همدردی نماید و فقط به فکر خواسته‌های خودش است، این کودک برای ارزش‌هایی مثل دوستی، مهربانی، قدردانی یا حس مسئولیت‌پذیری ارزش قائل نیست و ….

البته نگران نباشید هوش اخلاقی را می‌توان با انجام یک سری کارها به فرزندان یاد داد و تقویتش کرد. اما پیش از هر چیز، اصلا باید بدانیم که:

هوش اخلاقی چیست؟

هوش اخلاقی، یکی از آخرین موارد معرفی شده در نظریه هوش‌های ده گانه‌ی گاردنر است.
هاوارد گاردنر، Howard Gardner یک دانشمند روانشناسِ مشهور است که از سال ۱۹۷۰ به بررسی جهت تعیین هوش بر پایه‌ی آزمون‌های روانشناسی هوش پرداخت؛ او اول ۸ نوع از انواع هوش را معرفی نمود و پس از آن، رفته رفته با تکمیل آزمایشات خود، بر تعداد المان‌های هوشی افزود و آنها را کامل‌تر نمود؛ از همین رو هم‌اکنون نیز نظریه هوش های چندگانه خود را به عدد ۱۰ رسانده است.

به همین دلیل، هوش اخلاقی موضوع تقریبا جدیدی است؛ چراکه تا پیش از این چنین موضوعی حداثل به صورت رسمی عنوان نشده بود. همان طور که هوش هیجانی و هوش شناختی با یکدیگر فرق دارد، هوش اخلاقی هم یک هوش کاملا مجزا به شمار می‌رود.

براین اساس، مفهوم این هوش مجزا و مستقل، این است که ما با دارا بودن این هوش بتوانیم درست‌های اخلاقی را از نادرست‌ها تمیز دهیم؛ و این یعنی باورها و اعتقادات محکم اخلاقی داشته باشیم و در روند عملکردی‌مان بر اساس همین اعتقادات عمل کنیم. به بیان دیگر، کسی دارای هوش اخلاقی بالاست، از باورهای اخلاقی راسخ و قوی و توانایی عمل کردن به آنها برخوردار خواهد بود، به گونه ای که فرد به شیوه‌ای صحیح و محترمانه رفتار کند. و حال سوال این است که:

چطور می‌توان هوش اخلاقی فرزندان را افزایش داد

شما می‌توانید در جهت تقویت هوش اخلاقی کودکان خود، روش‌های زیر را به کار بندید:

۱. اخلاق و ادب را به کودکان آموزش دهید

به کار بستن تمارینی همچون مرتب‌سازی وسایل شخصی و محل زندگی، و یا نظم و انضباط در وقت خواب و بیداری، و یا احترام به بزرگترها و یا هر گونه آداب و رسومی که با اخلاق به نوعی گره خورده‌اند، یکی از مهم‌ترین راه‌های تقویت این هوش برای فرزندان به شمار می‌رود.

۲. از کودکانتان رفتارهای اخلاقی را بخواهید

شما به عنوان والدین نبایستی از سر دلسوزی‌های نابجا و یا به این دلیل که رعایت برخی از امور و انجام بعضی از آداب، برای فرزندتان کمی سخت است، آنها را از انجام این کارها معاف کنید. و بایستی حتما بدانید که این سختی‌ها‌ در ذات زندگی دنیوی وجود داشته و به هر صورت امری اجتناب ناپذیر می‌باشند؛ از همین رو این مخالفت با هوای نفس برای رشد و تربیت فرزندشان لازم و ضروری می‌باشد.

۳. به فرزندانتان فرا دهید تا تصمیم های اخلاقی بگیرند

لازم است به کودکان خود کمک کنید تا یاد بگیرند که در هر شرایطی، درخصوص نتایج عملشان فکر نمایند؛ با آنها همراه شوید تا تصمیم‌های درست را اتخاذ کنند. البته بگذارید آنها خودشان تصمیم بگیرند و تصمیمات خودتان را به آنها القا نکنید؛ برای تقویت هوش اخلاقی کودکان، صرفا باید با آنها همراه شوید و نه اینکه روندی را به آنها دیکته کنید.

۴. راه های مقابله با بی‌عدالتی را به فرزندتان آموزش دهید

اگر فرزندان شما درک و شناخت نسبی از موضوع عدالت و امورِ همسو با آن را داشته باشند و بتوانند در مسیر تعالی عدالت، در مقابل بی عدالتی‌ها و هر آنچه که از مسیر عدالت عدول می‌کند ایستادگی کنند، این می‌تواند برای تقویت هوش اخلاقی آنها بسیار کارآمد باشد. پس آنها را تشویق کنید تا با بی عدالتی برخورد کرده و نسبت به آن واکنش نشان دهند.
البته در این مسیر، توجه داشته باشید که هم روند تشخیص عدالت از بی عدالتی در فرزندان از روالِ متعادل خارج نشود و هم در برخورد با بی‌عدالتی، حفظ آرامش و مقابله‌ی معقول و آرام نیز فراموش نشود تا موجب تضعیف سایر هوش‌های آنها همچون هوش هیجانی‌شان نشود.

۵. الگوهای مناسبی برای فرزندانتان باشید

فراموش نکنید که پیش از هر کس و هر چیز، این شما هستید که الگوهای فرزندانتان به شمار می‌روید و عموما فرزدان شما تمامی عمل‌ها و عکس‌العمل‌هایشان را از شما فرا می‌گیرند؛ پس قدم به قدم با فرزندانتان پیش بروید و بدانید قبل از آنکه شما به فرزندان خود موضوعی را تذکر دهید، خودتان با عملتان از پیش به آنها همان موضوع را آموزش داده‌اید.

۶. برای فرزندتان وقت بگذارید

گذاردن وقت کافی برای فرزندان، نه تنها برای آموزش آنها ضرورت دارد، بلکه با وقت‌گذاری، آنها را از نظر عاطفی، روحی، روانی و … نیز کاملا ارضاء می‌کنید که همین موضوع به خودی خود می‌تواند تاثیر به سزایی در تقویت هوشِ اخلاقی آنها داشته باشد. البته در وقت گذاری برای فرزندان خود، صرفا به گذران زمان اکتفا نکنید و در حین بودن با آنها، به آنها یادآوری کنید چگونه با ادب باشند، رفتارشان با دیگران چگونه باشد، خودخواهی و عنانیت را چگونه از خود دور کنند و …؛ تصور نکنید فرزندان شما خودشان راه و رسم ادب را می‌دانند و نیاز به تذکر ندارند.